زیر نظر متخصص جراحی: دکتر حسین کرمی

Search
Close this search box.

دیورتیکول برجستگی بیرونی پوشش داخلی اپیتلیال مثانه از طریق یک نقص در لایه عضلانی آن می باشد. این بیماری می تواند از بدو تولد وجود داشته باشد یا به دلایل مختلف در زندگی ایجاد شود. در دو محدوده ی سنی شیوع دیورتیکول مثانه بیشتر است؛ یکی در 10 سال و دیگری در 55 تا 70 سال.

در كودكان معمولاً از بدو تولد به وجود می آید و غالباً فقط يك بیرون زدگی منفرد وجود دارد (ديورتيكول). در بزرگسالان اکتسابی است و ممکن است چندین دیورتیکول وجود داشته باشد. به طور معمول دیورتیکول مادرزادی به هیچ درمانی نیاز ندارد در حالی که دیورتیکول اکتسابی به درمان برای علت اصلی ایجاد آن نیاز دارد.

ساختار و عملکرد مثانه

مثانه قسمت پایینی دستگاه ادراری می باشد. دستگاه ادراری از کلیه، حالب (دستگاه ادراری فوقانی)، مثانه و مجرای ادرار (مجاری ادراری تحتانی) تشکیل شده است. ادرار تشکیل شده در کلیه از طریق حالب به داخل مثانه، یک عضله توخالی عضلانی که ادرار را به طور موقت ذخیره می کند، می ریزد تا زمانی که فرد تمایل به تخلیه مثانه پیدا کند. سپس ادرار از طریق دهانه مجرای ادراری دفع می شود.

مثانه در زیر میکروسکوپ از چهار لایه تشکیل شده است. از داخل به خارج، این لایه ها عبارتند از پوشش داخلی مخاط مثانه که از یک اپیتلیوم خاص به نام اپیتلیوم ترانزیشنال ساخته شده است. لایه خارجی لایه اپیتلیال، لایه بافت همبند است که زیر مخاط نامیده می شود. لایه خارجی زیر مخاطی، لایه ضخیم عضله مثانه است که توسط لایه چهارم و آخر به نام صفاق یا لایه سروزی پوشانده می شود.

علت دیورتیکول مثانه

ممکن است علل مختلفی برای ایجاد دیورتیکول مثانه وجود داشته باشد. این عوامل شامل موارد زیر است:

علل دیورتیکول مثانه

دیورتیکول هاچ

این نوع دیورتیکول به برآمدگی هایی که در دهانه حالب به داخل مثانه به دلیل نقص مادرزادی در عضله مثانه ایجاد می شوند، گفته می شود. این نوع دیورتیکول فقط در پسران دیده می شوند.

انسداد گردن مثانه

فشار روی گردن مثانه (محل اتصال مثانه و مجرای ادراری)، بر روی عضله مثانه تأثیر می گذارد. این وضعیت بیشتر در مردان بالای 50 سال دیده می شود.

مثانه نوروژنیک

آسیب به عضله مثانه در اثر شرایطی که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد مانند دیابت، بیماری پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس، مسمومیت با فلزات سنگین، آسیب نخاعی یا بیماری اسپینا بیفیدا باعث مثانه نوروژنیک می شود.

دریچه های خلفی مجرای ادراری

این وضعیت به عنوان انسداد مادرزادی غشاهای خلفی مجرای ادراری نیز شناخته می شود و فقط در پسران دیده می شود.

بزرگی پروستات

بزرگی پروستات مردان بالای 50 سال را تحت فشار قرار می دهد. غده پروستات بزرگ شده و عضله مثانه را فشار می دهد و آن را ضعیف می کند.

اورتروسل

انتهای دیستال حالب در نقطه ورود به مثانه بمانند بادکنک باد می شود. اغلب با دو حالب تخلیه کننده به کلیه به جای یکی همراه است.

تنگی مجرای ادرار

به باریک شدن مجرای ادراری به دلیل عفونت یا التهاب گفته می شود.

کم خونی دیاموند-بلکفان

یک نوع اختلال مغز استخوان است که منجر به کم خونی می شود. حدود 50 درصد افرادی که از این اختلال رنج می برند، دارای ناهنجاری های جسمی از جمله مشکلات کلیوی و مجاری ادراری هستند.

سندرم اهلر-دانلس

این سندرم باعث گروهی از اختلالات شامل بافت همبند می شود که می تواند بسیاری از اندام ها و بافت ها را تحت تأثیر قرار دهد.

سندرم منکز

این اختلال  با کمبود سطح مس در بدن مشخص می شود. در نتیجه عضله مثانه ضعیف شده و هنگامی که از ادرار پر می شود تحت فشار قرار می گیرد و باعث بیرون زدگی می شود.

سندرم Prune belly

این سندرم که به آن سندرم ایگل-بارت نیز گفته می شود، یک اختلال نادر است که شامل عدم وجود جزئی یا کامل عضلات شکم و بدشکلی دستگاه ادراری است.

سندرم ویلیامز

این سندرم شرایط رشد و نمو چندین قسمت مختلف بدن را تحت تأثیر قرار می دهد. در این شرایط، رشد و نمو ظاهری بدن ممکن است طبیعی نباشد و همچنین درجاتی از عقب ماندگی ذهنی همراه باشد.

آیا می دانید ادرار طبیعی باید چه رنگی باشد؟ چرا بعضی مواقع ادرار سیاه رنگ می شود؟ دلیل ادرار کف آلود چیست؟ برای دانستین جواب این سوالات روی دکمه ی زیر کلیک نمایید.

علائم دیورتیکول مثانه چیست؟

اغلب اوقات دیورتیکول مثانه هیچ علامتی ایجاد نمی کند و به طور اتفاقی هنگام بررسی علائم ادراری تشخیص داده می شود. در حضور علائم ادراری در کودکان یا با بزرگ شدن پروستات باید به دیورتیکول مثانه شک کرد. علائم و نشانه های معمول مرتبط با دیورتیکول مثانه شامل موارد زیر است:

دیورتیکول مثانه چگونه تشخیص داده می شود؟

همانطور که قبلاً ذکر شد، ممکن است هنگام بررسی فرد از نظر علائم ادراری با مطالعات تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری) ، ام آر آی (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) و IVU (اوروگرام وریدی)، دیورتیکول مثانه به طور اتفاقی مشاهده شود. آدیورتیکول ها ممکن است به صورت توده های نامشخصی در لگن ظاهر شوند که تشخیص یا تفسیر آن ها در آزمایشات تصویربرداری دشوار باشد.

تشخیص دیورتیکول مثانه

سیستوسکوپی

دیورتیکول ممکن است در سیستوسکوپی مشاهده شود. در سیستوسکوپی یک لوله انعطاف پذیر نازک که در انتهای آن روشن شده است در مجرای ادرار قرار گرفته و اجازه بازدید از داخل مثانه و تشخیص شرایط خاص را می دهد. به طور معمول این پروسه حدود 10-15 دقیقه طول می کشد.

مطالعه اورودینامیک

این مطالعه یک آزمایش فشار برای بررسی میزان عملکرد مثانه و بررسی وجود انسداد در مثانه و مجرای ادراری و بررسی نشت ادرار می باشد.

گرافی با اشعه ایکس از مثانه

دیورتیکول مثانه را می توان با گرافی اشعه ایکس از مثانه تشخیص داد. این تست با پر كردن مثانه با رنگ حاجب (“كنتراست”) انجام می شود كه در اشعه ایكس به خوبی تصاویری از وجود دیورتیكول ها را به طور كلی نشان می دهد.

درمان دیورتیوکول مثانه

دیورتیکول مثانه ممکن است همیشه مشکلی ایجاد نکند و به درمان نیاز نداشته باشد. معمولاً در صورت نیاز به درمان، کنترل علت اصلی باید انجام شود. البته می توان به درمان دیورتیکول مثانه در طب سنتی نیز پرداخت.

به عنوان مثال، دیورتیکول ناشی از انسداد مثانه با برداشتن منبع انسداد و همچنین برداشتن دیورتیکول (دیورتیکولکتومی) درمان می شود. در صورت رشد توده غیرطبیعی در دیورتیکول، نمونه هایی از آن گرفته می شوند و با میکروسکوپ از نظر سرطان آزمایش می شوند.

بسته به علت، ممکن است به جراحی باز یا لاپاراسکوپی نیاز باشد، در برخی موارد ممکن است دیورتیکول در طی سیستوسکوپی برداشته شود.

درمان معمولاً موثر است و به محض درمان علت اصلی بیماری عود نمی کند. در برخی موارد، برای جستجوی هرگونه عود و نظارت بر عملکرد صحیح مثانه، معاینه و پیگیری دوره ای ضروری است.

در برخی بیماران، عملکرد مثانه ممکن است به دلیل انسداد طولانی مدت ضعیف شود. چنین بیمارانی ممکن است برای تخلیه مثانه به کاتتریزاسیون متناوب نیاز داشته باشند.

به دنبال جراحی دیورتیکول مثانه، ممکن است فرد برای تخلیه مثانه برای یک یا دو هفته به کاتتر (سوند) نیاز داشته باشد. این امر ممکن است ناراحت کننده باشد، اما ضروری است.

خطرات ناشی از جراحی دیورتیکول شامل آسیب به روده یا حالب، عفونت یا نشت ادرار یا تکرر ادرار است.

تشخیص دیورتیکول مثانه ممکن است دلهره آور به نظر برسد اما پیش آگهی طولانی مدت آن تا حد زیادی به علت اصلی آن بستگی دارد. بسیاری از متخصصان اورولوژی و کلیه معتقدند که تشخیص و درمان به موقع برای بهبود نتیجه و کیفیت زندگی بیمار کلیدی است.

دکتر حسین کرمی
متخصص سنگ کلیه و مثانه

0

سیستم پرسش و پاسخ

ثبت سوال جدید

پاسخ های ارایه شده اعم از تشخیصی و درمانی توصیه های کلی بوده شما را از مراجعه به پزشک معالجتان بی نیاز نمی کنند.  

پیگیری سوال قبل

برای پیگیری پاسخ سوال خودتون و نمایش آن کد رهگیری خود را در این قسمت وارد کنید.
تصاویر پیوست امکان انتخاب تا ۵ تصویر وجود دارد. جهت انتخاب چندگانه کلید Ctrl را نگه دارید. (فرمت های مجاز شامل png, gif و jpg می باشد و حداکثر حجم هر تصویر ۸ مگابایت است.)
© همیارسیستم
  • تصویر کاربر ارمین یکشنبه ۸ خرداد ۱( 1 سال پیش) تعداد بازدید: مشاهده پرسش
    سلام خسته نباشید پسر من تب و سردرد و پادرد داشت ک تبش ۴۰ درجه بود بستری شدای اس آر خون بالا بود سونوگرافی ضخامت مثانه رو نشون دادبعد از چند روز مرخص شد که بعد از ۳ ماه دوباره تب کرد با عکس رنگی مشخص شد دیورتیکول مثانه داره الان دیر دیر برای تخلیه ادرار میره دستشویی اصلا انگار حس پری مثانه رو نداره قبلا شب ادراری داشت که الان نداره یبوست هم داشت ک پودر پیدرولاکس داده دکترش سوالم این بود دیورتیکول مثانش چ دارویی رفعش میکنه شکم دردم داره خفیف بعد از غذا
    1. تصویر کاربر یکشنبه ۸ خرداد ۱( 1 سال پیش)
      جهت پاسخ دهی سریع تر و کامل به مشکلتان لطفا سوالتان را از طریق این شماره واتس آپ مطرح فرمایید 09387744022
درحال دریافت اطلاعات

Shopping Basket
پرسش از دکتر