درمان سنگ کلیه در اغلب موارد به صورت خود به خودی و بدون طی کردن روش های طولانی مدت انجام می شود. اگر این اتفاق نیفتد، یا اینکه اگر درد زیادی به سراغ فرد بیاید، پزشک شما به خرد کردن سنگ کلیه شما می پردازد و آنها را از کلیه یا مثانه خارج کند. نوع روش درمانی سنگ کلیه بستگی به اندازه سنگ کلیه و علائمی که تجربه می کنید دارد.
پیش از اینکه به بررسی راه های درمان و دفع سنگ کلیه بپردازیم، شاید لازم باشد انواع سنگ کلیه را بشناسید.
فهرست موضوعات
انواع سنگ کلیه
سنگ کلیه می تواند انواع مختلفی داشته باشد که تشخیص نوع سنگ کلیه، می تواند اولین قدم در درمان سنگ کلیه باشد. رایج ترین انواع سنگ کلیه ، سنگ کلیه کلسیمی یا به عبارتی سنگ کلیه اگزالات کلسیم می باشد. سایر انواع سنگ کلیه نیز سنگ های اوریک اسید، سنگ استرووایت و سنگ های سیستین می باشند.
روش های خرد شدن سنگ کلیه
اول از همه باید صبر و شکیبایی داشته باشیداگر سنگ کلیه آنچنان شما را اذیت نمی کند یا علائم بدی ندارید، ممکن است پزشک معالج از شما بخواهد بین دو تا چهار هفته صبر کنید تا به شکل طبیعی دفع شود. او همچنین قطعا پیشنهاد می کند با مصرف بیشتر مایعات به پروسه دفع طبیعی سنگ کلیه کمک کنید. همچنین ممکن است پزشک معالج از شما بخواهد سنگ ها را پس از دفع شدن نگه دارید و در اختیار آزمایشگاه انجام دهید تا مواد معدنی تشکیل دهنده آن را مشخص شده و داروهای مناسب برای جلوگیری از رسوب این نوع مواد به شما تجویز گردد.
قوی ترین قرص سنگ شکن کلیه
اگر درد کلیه داشتید یا احساس ناراحتی می کنید، می توانید علائم خود را در حین دوره صبر کردن برای دفع طبیعی سنگ کلیه مدیریت کنید. دارو های خانگی و مسکن نظیر استامینوفن یا ایبوپروفن می توانند در این زمینه به شما کمک کنند. همچنین ممکن است به داروی خرد کننده سنگ کلیه نیاز داشته باشید که حالت تهوع شما را کاهش دهد. دارو های تجویزی پزشک نیز می توانند به پروسه دفع طبیعی سنگ کلیه سرعت بخشند:
بلاکر های کانال کلسیم و آلفا بلاکر ها
این دارو ها میزنای بدن را آرام خواهند کرد. برای آن هایی که نمی دانند باید بگوییم که میزنای یک لوله کوچک است که ادرار را از کلیه انسان به سمت مثانه هدایت می کند. داشتن میزنای بزرگ تر می توانند در انتقال سریع تر سنگ ها از کلیه به مثانه کمک کند.
سیترات پتاسیم یا سیترات سدیم
اگر سنگ کلیه شما از جنس اسید یوریک باشد، ممکن است پزشک معالج یکی از این دو دارو را جهت رفع مشکل پیشنهاد کند.
مطالب مرتبط: سیستون، قوی ترین داروی سنگ شکن کلیه
خرد کردن سنگ کلیه با عمل جراحی
گاهی اوقات اندازه سنگ کلیه آنقدر بزرگ است که امکان دفع طبیعی آن وجود ندارد. پزشک شما باید این سنگ را خرد کرده و یا به شکل کامل از بدن خارج کند. همچنین در صورت داشتن شرایط زیر نیز باید به کمک عمل جراحی سنگ کلیه مشکل بیمار را برطرف کرد:
درد زیادی داشته باشید عفونت داشته باشید توانایی ادرار را نداشته باشید چرا که سنگ کلیه جریان ادرار را مسدود کرده است
اگر دچار سنگ کلیه هستید یا سابقه آن را داشته اید این نوشته را حتما بخوانید: رژیم غذایی سنگ کلیه
پودر کردن سنگ کلیه با دستگاه سنگ شکن (SWL)
شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که چه چیزی سنگ کلیه را پودر میکند؟ این یکی از متداول ترین روش های درمان در ایالات متحده آمریکا به شمار می رود و کاربرد بسیار خوبی برای سنگ های کوچک و متوسط دارد. در این روش پزشک معالج امواج صوتی قوی را جهت خرد کردن سنگ های بزرگ به تکه های کوچک تر به سمت آن ها نشانه می گیرد. این امواج شوک از خارج بدن وارد می شوند و نیازی به برش بر روی پوست و جراحی سنتی در این روش نخواهد بود.
قبل از انجام این عمل داروهای بی حس کننده درد به فرد داده خواهد شد و همچنین امکان مرخص شدن و رفتن به منزل در همان روز عمل وجود دارد. با این حال ممکن است به مدت یک تا دو روز پس از انجام لیتوتریپسی با امواج شوک در بیمارستان بستری بمانید.
اورتروسکوپی
در این روش درمانی پزشک معالج شما یک ابزار باریک و انعطاف پذیر را از طریق مجاری ادرار و مثانه وارد بدن می کند تا به سنگ مثانه برسد. اگر سنگ کلیه کوچک باشد می تواند راحت تر و بدون نیاز به کار بیشتری آن را در همین مرحله حذف کند. اما اگر سنگ کلیه بزرگتر باشد از یک لیزر استفاده می شود تا جهت شکستن و خرد شدن سنگ کلیه مورد استفاده قرار گیرد.
نفرولیتوتومی پوستی
اگر سنگ کلیه بیمار بزرگ باشد و یا استفاده از روش های دیگر تاثیری در حل مشکل وی نداشته باشد از نفرولیتوتومی پوستی استفاده می شود. در این روش پزشک معالج از یک لوله باریک جهت رسیدن به سنگ کلیه و حذف یا خرد کردن آن ها استفاده می کند.
قبل از انجام عمل به شما داروهای بی هوشی یا بی حسی داده می شود تا در حین عمل درد نداشته باشید و یا حتی بی هوش شوید. پس از انجام این عمل باید به مدت یک تا دو روز در بیمارستان بستری باشید.
درمان سنگ کلیه بزرگ
این روش زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که سنگ کلیه شما بسیار بزرگ باشد و پزشک معالج به کمک روش های مذکور در این مقاله نتوانسته باشد مشکل شما را برطرف کند. در روش جراحی باز قبل از انجام عمل جراحی بیمار بیهوش خواهد شد. در جراحی باز برشی بر روی پوست ایجاد می شود تا پزشک جراح به کلیه برسد و سپس سنگ از طریق همین برش از بدن خارج می شود. پس از انجام این نوع عمل جراحی باید تا چند روز در بیمارستان بستری بمانید. ممکن است بین 4 تا 6 هفته تا بهبود کامل شما زمان نیاز باشد.
جراح شما معمولا از یک آزمایشگاه می خواهد که نوع سنگ کلیه و مواد تشکیل دهنده آن را مشخص کنند تا سپس داروهایی به بیمار تجویز گردد که از شکل گرفتن دوباره آن ها در کلیه جلوگیری شود.
مطالب مرتبط: راه های پیشگیری از سنگ کلیه
داروی گیاهی برای خرد شدن سنگ کلیه
سنگ کلیه در مراحل اولیه می تواند با داروهای گیاهی درمان شده یا از آن پیشگیری شود.
درمان خانگی سنگ کلیه با هندوانه
هندوانه، به خصوص هندوانه های زرد یا آناناسی یکی از اولین گزینه های برای درمان کلیه درد و دفع سنگ کلیه است.
درمان سنگ کلیه با آبجو بدون الکل
یکی دیگر از انواع نوشیدنی مفید برای کلیه آب جو بدون الکل یا ماءالشعیر می باشد.
سرکه سیب برای سنگ کلیه
سرکه سیب از آنجایی که شامل اسید استیک می باشد، در هنگام وجود سنگ های اگزالات کلسیم و سیستین و اسید اوریک، بدن را به تولید قلیا تحریک کرده و در نتیجه سنگ های اسیدی شکسته می شوند.
سرکه سیب نیز حاوی استیک اسید است و این ماده می تواند به حل شدن سنگ های کلیه در بدن کمک شایانی کند. علاوه بر شست و شوی کلیه ها، سرکه سیب می تواند درد ناشی از سنگ ها در کلیه را نیز کاهش دهد. سرکه سیب تعداد زیادی فواید برای سلامتی انسان دارد. جهت بهره بردن از تمامی این فواید سرکه سیب، دو قاشق غذاخوری از آن را در آب تصفیه شده حل کنید. این ترکیب را در طول یک روز مصرف کنید.
شما نباید بیش از ۸ اونس از این مخلوط را در طول یک روز مصرف کنید. همچنین می توانید این مخلوط آب و سرکه سیب را به همراه سالاد مصرف نمایید. در صورت استفاده بیش از حد از سرکه سیب، مشکلاتی نظیر کاهش سطح پتاسیم بدن و پوکی استخوان به سراغ افراد می آید. افرادی که با مشکل دیابت دست و پنجه نرم می کنند باید این مخلوط را با احتیاط مصرف کنند. در طول روز سطح قند خون خود را با دقت بررسی کنید. در صورتی که از انسولین، دیگوکسین و دیورتیک ها نظیر اسپیرونولاکتون (آلدکتون) استفاده می کنید نباید از ترکیب آب و سرکه سیب استفاده کنید.
انار برای سنگ کلیه
چندین قرن است که از آب انار جهت بهبود کارکرد کلیه استفاده می شود. آب انار سموم و سنگ های کلیه را شست و شو داده و از بدن خارج می کند. آب انار پر از آنتی اکسیدان است که کلیه ها را سالم نگه داشته و نقش ویژه ای در جلوگیری از شکل گرفتن سنگ های کلیه دارد.
همچنین سطح اسیدی بودن ادرار با مصرف آب انار کم می شود. پایین بودن سطح اسیدی بودن ادرار ریسک ایجاد سنگ های کلیه در آینده را کم می کند.
در زمینه اندازه و حجم مصرف آب انار در طی روز برای شما محدودیتی وجود ندارد.
اما اگر از داروهای زیر استفاده می کنید نباید آب انار مصرف کنید:
- استفاده از مواد دارویی مربوط به کبد
- دارو های مخصوص فشار خون نظیر کلروتیازید (دیوریل)
- روسو واستاتین (Crestor)
درمان خانگی سنگ کلیه و سنگ مثانه با ترب سیاه
به جز افراد مبتلا به کم کاری تیروئید، مصرف آب ترب سیاه یا ترب رنده شده می تواند به شکستن سنگ کلیه در خانه کمک کند.
آب لیمو
شما می توانید در پروسه درمان خانگی سنگ کلیه خود، قبل از مصرف آب، لیموهای تازه را فشار داده و آب آنها را همراه با آن بخورید. لیمو ها حاوی سیترات هستند، ماده شیمیایی که از شکل گرفتن سنگ های کلسیمی در بدن جلوگیری می کند. سیترات همچنین می تواند سنگ های کوچک را خرد کرده تا راحت تر دفع شوند.
اگر به دنبال تاثیر بزرگ و قابل توجه هستید باید میزان مصرف لیمو شما نیز بالا باشد. هرچه مصرف لیمو کمتر باشد تاثیر کمتری از آن ها در پروسه دفع خواهید دید.
آب لیمو علاوه بر این تاثیرات دیگری نیز بر سلامتی انسان دارد و مصرف آن به شدت توصیه می شود. به عنوان مثال آب لیمو به محدود کردن رشد باکتری در بدن کمک شایانی می کند.
آب ریحان
ریحان حاوی استیک اسید است که به خرد کردن سنگ های کلیه و کاهش درد بیماران کمک می کند. همچنین این ماده پر از مواد غذایی مغذی است. این دارو از گذشته و در طب سنتی برای درمان مشکلات گوارشی و التهاب مورد استفاده قرار می گرفت. در آب ریحان آنتی اکسیدان و مواد ضد التهاب وجود دارند و در نتیجه به سالم نگه داشتن کلیه انسان کمک می کند.
از برگ های ریحان تازه و خشک شده جهت درست کردن چای استفاده کنید و هر روز چند لیوان از آن را مصرف کنید. همچنین می توانید از ریحان تازه آب و عصاره تهیه کرده و آن را تبدیل به اسموتی کنید.
استفاده بیش از ۶ هفته به صورت مداوم از آب ریحان جهت درمان دارویی پیشنهاد نمی شود. استفاده طولانی تر می تواند منجر به مشکلاتی شود که از جمله آن ها می توان به قند خون پایین، فشار خون پایین و افزایش خون ریزی اشاره کرد.
آب کرفس
متخصصان می گویند آب کرفس به پاک کردن بدن از سموم کمک کرده و از ایجاد سنگ های مختلف در کلیه افراد جلوگیری میکنند. در طب و درمان سنتی نیز از آب کرفس استفاده میشد. همچنین آب کرفس به شست و شوی بدن و در نتیجه دفع طبیعی و زودتر سنگ های کلیه کمک می کند.
یک یا چند تکه از کرفس را با آب مخلوط کنید و این آبمیوه را در طول روز مصرف نمایید.
در صورت داشتن مشکل خون ریزی، فشار خون پایین یا عمل جراحی پیش رو نباید از این مخلوط استفاده کنید.
همچنین اگر یکی از مواد دارویی زیر را مصرف می کنید، از مصرف آب کرفس خودداری کنید:
- لووتیروکسین (Synthroid)
- لیتیم (لیتان)
- داروهایی که حساسیت برابر نور خورشید را افزایش می دهند، مانند ایزوترتینوئین (Sotret)
- داروهای آرام بخش مانند آلپرازولام
لوبیا سبز
از گذشته تا کنون از آب و محلول گرفته شده از لوبیا سبز پخته شده جهت ارتقا سلامت مجاری ادرار و کلیه استفاده می شود. همچنین آب گرفته شده از لوبیا سبز به حل شدن سنگ های کلیه و شست شوی آنها جهت دفع از بدن کمک می کند. کافیست این مایع را از لوبیاهای پخته شده گرفته و چند لیوان از آن در طول روز مصرف کنید.
دیگر دارو های طبیعی
داروهای خانگی و طبیعی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم ممکن است معمولا در آشپزخانه شما وجود نداشته باشند. با این حال احتمالا می توانید آن را از عطاری و مغازه های خاص در اطراف خود تهیه کرده و مصرف کنید.
آب ریشه قاصدک
ریشه قاصدک یک تونیک کلیه است که تولید صفرا در بدن را افزایش می دهد. افزایش صفرا به دفع ضایعات، افزایش خروجی ادرار و بهبود هضم در بدن کمک می کند. ریشه قاصدک حاوی ویتامین های A، B، C و D است و مواد معدنی نظیر پتاسیم، آهن و زینک نیز در آن وجود دارد.
شما می توانید آب ریشه قاصدک را به صورت طبیعی و خانگی تهیه کنید و یا اینکه آن را به صورت چای خریداری نمایید. اگر این مایع دارویی را به شکل طبیعی و تازه درست کردید بهتر است از پوست نارنج، زنجبیل یا سیب جهت طعم دادن به آن استفاده کنید. بین ۳ الی ۴ لیوان از آن را در طی روز مصرف کنید.
برخی از افراد در صورت مصرف آب ریشه قاصدک و یا گیاه آن ممکن است مشکل سوزش قلب داشته باشند.
در صورت مصرف مواد دارویی زیر نباید از آب ریشه قاصدک استفاده کنید:
رقیق کننده های خون
انتاسید ها
آنتی بیوتیک ها
لیتیوم
دیورتیکس نظیر اسپیرونولاکتون
قبل از مصرف این ماده غذایی با پزشک معالج خود پیرامون احتمال تداخل آن با دارو های مصرفی مشورت کنید.
آب سبزه گندم
آب سبزه گندم حاوی تعداد زیادی مواد مقوی است که مدت هاست جهت بهبود وضعیت سلامت بیماران استفاده می شود. سبزه گندم جریان خون را افزایش داده و به پروسه دفع طبیعی سنگ های کلیه کمک شایانی می کند. همچنین آب سبزه حاوی مواد مقوی است که به شست و شوی کلیه ها کمک می کند.
شما می توانید روزانه ۲ الی ۸ اونس آب سبزه گندم در طی هر روز مصرف کنید. جهت جلوگیری از عوارض جانبی این ماده غذایی، مصرف آن را از کمترین حد ممکن شروع کرده و آن را در نهایت به ۸ اونس برسانید.
اگر آب سبزه گندم تازه برای شما در دسترس نبود، می توانید از پودر های آماده سبزه گندم جهت ترکیب کردن با آب استفاده کرده و آن را به صورت روزانه مصرف کنید.
مصرف آب سبزه گندم با شکم خالی می تواند از حالت تهوع بیماران کم کند. در برخی شرایط نیز این کار منجر به از بین رفتن اشتها و یبوست بیمار می شود.
بالا نگه داشتن سطح مایعات بدن
یکی از روش های قابل دسترس و آسان درمان خانگی سنگ کلیه نوشیدن آب است.نوشیدن اندازه مایعات به خصوص آب یک بخش حیاتی و مهم برای دفع سنگ های کلیه و جلوگیری از به وجود آمدن سنگ های جدید در کلیه است. آب و مایعات نه تنها مواد سمی را از طریق ادرار از بدن خارج می کنند، بلکه کمک می کنند تا سنگ ها از مجاری ادرار شما دفع شوند.
با این که آب می تواند به تنهایی این وظیفه را به دوش کشیده و دفع سنگ های کلیه را سرعت بخشد، اضافه کردن برخی مواد اولیه و خاص می تواند در این زمینه مفید باشد. مطمئن شوید که حتما بلافاصله پس از نوشیدن هر گونی ماده درمانی حاوی ادویه، یک لیوان آب بنوشید. این کار کمک می کند تا هر گونه ماده خاص از سیستم بدن و گوارش شما خارج شده و کم کم از طریق مجاری ادرار دفع شود.
قبل از این که بخواهید هر کدام از درمان های خانگی که در ادامه این مقاله معرفی کرده ایم را مورد استفاده قرار دهید، پیرامون استفاده از آن ها با پزشک معالج خود صحبت کنید. آن ها می توانند کارآمد بودن هر گونه درمان خاصی را برای شرایط شما تعیین کنند و در صورتی که هر کدام از آن ها برای شما مضر باشد به شما این موضوع را اطلاع خواهند داد.
اگر حامله هستید و یا به فرزند خود شیر می دهید، از استفاده این درمان های پیشنهادی اجتناب کنید. پزشک معالج شما می تواند تعیین کند که آیا یک مایع یا آب میوه خاص می تواند برای شما و کودکتان عوارض جانبی داشته باشد یا خیر.
نوشیدن آب
هنگامی که بدن شما در پروسه دفع طبیعی سنگ های کلیه است، مصرف به اندازه آب و بالا بردن سطح مایعات بدن می تواند به این پروسه سرعت بخشد. به جای ۸ لیوان آب که مصرف طبیعی و معمولی برای افراد است سعی کنید روزانه ۱۲ لیوان آب بنوشید.
هنگامی که تمامی سنگ ها به شکل طبیعی دفع شدند باید به مصرف ۸ تا ۱۲ لیوان آب به صورت روزانه ادامه دهید. کم بودن سطح آب بدن یکی از فاکتور های اصلی شکل گیری سنگ در کلیه به شمار می رود و قطعا نمی خواهید که سنگ های بیشتری در کلیه شما به وجود آیند.
به رنگ ادرار خود توجه کنید. رنگ ادرار در حالت طبیعی باید بسیار روشن باشد و کمی به زرد بزند. اگر رنگ ادرار شما زرد تیره است این یک نشانه مربوط به پایین بودن سطح مایعات بدن است.
علائم دفع سنگ کلیه
درمان سنگ کلیه اگزالات کلسیم
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
اگر نمی توانید در عرض مدت ۶ هفته سنگ های کلیه خود را به صورت طبیعی و از طریق ادرار دفع کنید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. داشتن برخی علائم خاص در این دوره نیز نشانه ای برای مراجعه به متخصصین و مراکز درمانی هستند. از جمله این علائم می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- درد کلیه
- وجود خون در ادرار
- تب
- لرز
- حالت تهوع
- استفراغ
پزشک معالج شما تعیین می کند که به درمان دارویی نیاز دارید و یا تراپی خاصی جهت دفع سنگ های کلیه به شما معرفی خواهد کرد.
با این که شاید کمی سخت باشد، اما دفع کردن سنگ های کلیه به شکل طبیعی و بدون نیاز به مراجعه به مراکز درمانی ممکن است. این کار نیاز به صبر و مصرف مایعات در یک دوره حدودا یک ماهه را دارد.
شما می توانید از مسکن های مختلف خانگی جهت کاهش درد در دوره دفع سنگ های کلیه استفاده کنید. از جمله این موارد می توان به استامینوفن، ایپورفون یا ناپروکسن اشاره کرد.مطمئن شوید که درمان را تا زمان دفع شدن سنگ های کلی خود ادامه دهید و از خوردن الکل در این دوره اجتناب کنید.
آیا پس از دفع سنگ کلیه باید سنگ ها را به دکتر نشان دهیم؟
پس از این که یک سنگ کلیه را دفع کردید بهتر است آن را نگه داشته و جهت انجام آزمایشات مختلف نزد دکتر یا آزمایشگاه ببرید. بدین منظور باید حتما ادرار خود را پس از تخلیه در ظرفی نگه داشته و سنگ یا سنگ ها را از آن خارج کنید. پزشک معالج پس از انجام آزمایشات بر روی سنگ کلیه می تواند نوع آن و مواد تشکیل دهنده را تشخیص داده و یک برنامه ریزی جهت جلوگیری از تشکیل سنگ های بیشتر را به شما ارائه کند.
شما باید این مواد دارویی و غذایی پیشنهادی دکتر پس از آزمایش سنگ را به رژیم و سبک زندگی روزمره خود اضافه کنید تا دیگر سنگ های کلیه در بدن شما شکل نگیرند. حتما قبل از شروع استفاده دارو یا مواد گیاهی با پزشک معالج خود مشورت کنید. داروهای گیاهی توسط سازمان های دارویی تایید شده و مشخص نیستند و بهتر است قبل استفاده از آن ها با پزشک معالج خود صحبت کنیم.
سوالات متدوال درباره روش های دفع سنگ کلیه
کسانی که مشکل سنگ کلیه دارند باید علائم سنگ کلیه را بدانند که مسائل و علائم زیادی وجود دارد که باید با آن ها دست و پنجه نرم کنند و همچنین راه های زیادی برای جلوگیری از بروز سنگ های بیشتر وجود دارد. مطمئن شوید که مزایا و معایب هر روش درمانی برای سنگ کلیه را بدانید و سپس یکی از آن ها را به کمک مشاوره با پزشک معالج انتخاب کنید.
برای دفع سنگ کلیه از پزشک معالج خود سوالاتی نظیر موارد زیر را بپرسید:
- چقدر تا دفع شدن طبیعی سنگ کلیه من زمان نیاز است؟
- روزانه چه میزان آب و مایعات مصرف کنم؟
- چه غذا هایی را در رژیم غذایی خودم قرار دهم؟
- برای چه علائمی باید با شما تماس بگیرم؟
- برای جلوگیری از شکل گرفتن سنگ کلیه خودم چه می توانم انجام دهم؟
مرجع تخصصی درمان کلیه و مجاری ادراری
زیر نظر متخصص کلیه: دکتر حسین کرمی
