آیا پزشک برای شما سی تی اسکن از کلیه تجویز کرده است؟ می خواهید درباره مضرات و دلایل تجویزش بیشتر بدانید؟ در این مطلب همه نکات مرتبط با سی تی اسکن کلیه را با هم مرور می کنیم.
سی تی اسکن کلیه چیست؟
سی تی اسکن نوعی تصویربرداری با کمک پرتو ایکس و کامپیوتر است که به وسیله ی آن می توان تصاویری با جزییات زیاد از استخوان ها، عضلات، چربی، اندام ها و رگ های خونی به دست آورد. تصاویر سی تی اسکن جزییات بیش تری از تصاویر پرتو ایکس معمولی دارند.
در سی تی اسکن، پرتوهای اشعه ی ایکس دور بدن حرکت می کنند و به این وسیله می توان از یک اندام بدن در زوایای مختلف تصویربرداری کرد. اطلاعات پرتو ایکس به کامپیوتر منتقل می شود و کامپیوتر این اطلاعات را تفسیر می کند و روی مانیتور به نمایش می گذارد. در بعضی آزمایش ها باید یک ماده ی رنگی را یا به صورت خوراکی و یا با تزریق وریدی دریافت کنید؛ که ممکن است در اصطلاح عموم به نام سی تی اسکن کلیه با تزریق شناخته شود. این ماده کمک می کند تا آن اندام بدن شما در تصویر بهتر مشخص باشد.
سی تی اسکن کلیه نسبت به آزمایش معمولی پرتو ایکس، می تواند اطلاعات دقیق تری در مورد صدمات و عارضه های کلیه در اختیار قرار دهد. سی تی اسکن کلیه ها می تواند به پزشک شما کمک کند تا مشکلاتی نظیر تومورها و زائده ها، عوارض انسدادی مثل سنگ کلیه، ناهنجاری های مادرزادی، عارضه کلیه پلی کیستیک، تجمع مایع اطراف کلیه و محل دمل های چرکی را راحت تر تشخیص دهد. پزشک شما ممکن است برای تشخیص مشکلات کلیه از روش های دیگری هم استفاده کند.
چرا به سی تی اسکن کلیه نیاز است؟
از سی تی اسکن کلیه می توان برای بررسی این موارد استفاده کرد:
- تومورها و ضایعات دیگر
- انسدادها مثل سنگ کلیه
- ورم های عفونی (ورم کلیه)
- بیماری کلیه ی پلی کیستیک
- ناهنجای مادرزادی
از سی تی اسکن در مواردی که آزمایش های جسمی و پرتو ایکس نتیجه بخش و قطعی نیستند هم می توان استفاده کرد. سی تی اسکن کلیه برای بررسی نواحی پشت شکم هم استفاده می شود. همچنین در هنگام بیوپسی و نمونه برداری کلیه، برای تعیین موقعیت دقیق سوزن و محل درست قرارگیری آن هم مورد استفاده قرار می گیرد.
علاوه بر این موارد، زمانی که یک کلیه از بدن برداشته شده است پزشک برای بررسی مکان خالی کلیه و و جود توده های غیر معمولی در آن جا از سی تی اسکن استفاده می کند. به هر صورت، پزشک ممکن است به دلایل دیگری هم برای شما سی تی اسکن شکمی تجویز کند.
عوارض سی تی اسکن کلیه چیست؟
مضرات قرار گرفتن در معرض پرتو ایکس می تواند با دفعات استفاده ی شما از درمان های شامل اشعه ی ایکس در ارتباط باشد. اگر هر کدام از شرایط زیر را دارید به متخصص اطلاع دهید:
- اگر باردار هستید یا فکر می کنید که باردارید. قرار گرفتن در معرض پرتو ایکس هنگام بارداری می تواند منجر به نقص در جنین شود.
- اگر نسبت به داروها، مواد رنگی، بی حسی موضعی، ید و لاتکس حساسیت دارید.
- اگر دچار نارسایی کلیه یا هر عارضه ی کلیوی هستید. در برخی موارد، رنگدانه ها می توانند منجر به نارسایی کلیه شوند. افراد دچار بیماری های کلیوی با احتمال بیش تری ممکن است بعد از استفاده از مواد رنگی دچار آسیب کلیوی شوند.
- اگر از داروهای دیابت استفاده می کنید. در این صورت ممکن است در معرض اسیدوز متابولیک (اسیدی شدن خون) باشید که خطرناک است.
- ممکن است مشکلات دیگری هم داشته باشید که برای شما خطر ایجاد کنند. در این موارد حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
مواردی که می توانند موجب عدم دقت و صحت سی تی اسکن شوند عبارتند از:
- اشیای فلزی مثل قلاب ها یا بست های جراحی در بدن
- باریوم باقیمانده در روده ی شما که از آزمایشات اخیر باقی است
- آزمایشات اخیر که از مواد رنگی یا دیگر مواد خاص استفاده کرده اند
آمادگی برای سی تی اسکن کلیه و مجاری ادراری
پزشک برای شما در این مورد توضیحات کاملی می دهد و شما هم فرصت دارید در این خصوص سوال بپرسید.
- اگر در سی تی اسکن شما نیاز به استفاده از مواد رنگی است، از شما خواسته می شود فرم رضایتنامه را امضا کنید. لطفاً فرم را به دقت بخوانید اگر به نظرتان چیزی شفاف نیست بپرسید.
- احتمالاً به شما گفته شد، چند ساعت قبل از سی تی اسکن چیزی نخورید و نیاشامید.
- اگر هر نوع حساسیتی نسبت به رنگ های آزمایشی یا ید دارید حتماً به کارشناس اطلاع دهید.
- معمولاً نیازی به توقف خوردن و آشامیدن قبل از سی تی اسکن نیست، مگر در مواردی که از ماده ی رنگی استفاده می شود. در این صورت، حتماً به شما اطلاع داده می شود.
- اگر باردارید یا احتمال می دهید باردار باشید حتماً به کارشناس اطلاع دهید.
- هر دستورالعملی را که پیش از سی تی اسکن و برای آمادگی به شما داده می شود رعایت کنید.
سی تی اسکن کلیه چگونه انجام می شود؟
ممکن است سی تی اسکن شما به صورت سرپایی و بدون نیاز به بستری باشد و یا بخشی از برنامه های درمان سنگ کلیه شما هنگام بستری بودن در بیمارستان باشد.
شیوه ی آزمایش، ممکن است بر اساس نوع عارضه و مشکل شما و روش متخصص شما متفاوت باشد. اما عموماً سی تی اسکن کلیه این روند را دارد:
- از شما خواسته می شود، لباس، جواهرات یا هر چیزی را که ممکن است در مسیر آزمایش اختلال ایجاد کند دربیاورید.
- وقتی لباس هایتان را درآوردید یک روپوش بلند به شما داده می شود.
- اگر نیاز به استفاده از مواد رنگی باشد، آن را به بازو یا دست شما تزریق می کنند یا در صورت خوراکی بودن، از شما می خواهند مایعی را بنوشید.
- بعد روی تخت اسکن دراز می کشید. این تخت وارد محفظه ی بزرگ و دوار اسکن می شود. ممکن است برای جلوگیری از حرکت و تکان خوردن هنگام اسکن، از بالش یا بندهایی برای ثابت کردن بدن استفاده شود.
- متخصص شما در اتاقی دیگر است که کنترل های اسکنر آن جا قرار دارند. اما می توانید او را از یک پنجره ببینید. بلندگوهای درون اسکنر به متخصص شما کمک می کند تا بتواند با شما صحبت کند و صدای شما را هم بشنود. یک دکمه وجود داردکه می توانید هر زمان دچار مشکلی شدید آن را فشار دهید تا متخصص را آگاه کنید. متخصص در تمام مدت زمان اسکن حواسش به شما هست و با هم ارتباط کامل دارید.
- وقتی اسکنر شروع به چرخیدن دور شما می کند، اشعه ی ایکس برای مدت زمان کوتاهی به بدن شما تابیده می شود. ممکن است صداهایی مثل تیک تیک یا وزوز کردن بشنوید که کاملاً عادی است.
- پرتوهای ایکس جذب شده توسط بافت های بدن شما به وسیله ی اسکنر آشکارسازی و به کامپیوتر منتقل می شوند. کامپیوتر هم اطلاعات را به تصویر تبدیل می کند و تصویر توسط رادیولوژیست تفسیر می شود.
- خیلی مهم است که در طول اسکن بی حرکت باشید. شاید چندبار هم از شما خواسته شود که نفستان را حبس کنید.
- اگر نیاز به استفاده از ماده ی رنگی باشد، بعد از تکمیل اولین مرحله ی اسکن، از دستگاه بیرون می آیید و با تزریق ماده ی رنگی، برای اسکن دوم وارد دستگاه می شوید.
- اگر از ماده ی رنگی برای اسکن شما استفاده شود، هنگام ورود و تزریق ماده احتمالاً دچار احساساتی مثل حس گرم شدن، مزه ی شور یا فلزی در دهان، سردرد خفیف، یا تهوع می شوید. این عوارض در عرض مدت کمی برطرف می شوند.
- اگر دچار مشکلات تنفسی، تعریق، بی حسی یا تپش قلب شدید باید به متخصص اطلاع دهید.
- وقتی آزمایش تمام شد از اسکنر بیرون می آیید.
- اگر برای تزریق ماده ی رنگی به شما کانتر درون وریدی برای رگ گیری متصل شده، جدا می شود.
- ممکن است از شما خواسته شود کمی منتظر بمانید تا در این حین، متخصص تصاویر را بررسی کند و مطمئن شود که همه شفاف و واضح هستند.
سی تی اسکن به خود خود دردی ندارد. ممکن است موقع دراز کشیدن درد کمی داشته باشید که آن هم شاید مربوط به جراحی اخیر یا مشکلات دیگر باشد. متخصص سعی می کند همه ی وسایل آرامش شما را فراهم کند و تا آن جا که می تواند اسکن راسریع انجام دهد تا شما هرچه کمتر احساس ناراحتی کنید.
بعد از سی تی اسکن کلیه چه اتفاقی می افتد؟
اگر برای اسکن شما از ماده ی رنگی استفاده شده باشد ممکن است بعد از پایان اسکن از شما اندکی مراقبت شود تا عوارض جانبی یا حساسیت های احتمالی مثل خارش، تورم، کهیر یا مشکلات تنفسی مورد بررسی قرار گیرد.
بعد از این که به خانه رفتید اگر متوجه درد، قرمزی یا تورم در ناحیه ی تزریق شدید به پزشک اطلاع دهید. این ممکن است نشانه ی عفونت یا هر نوع واکنشی باشد. در غیر این صورت، بعد از انجام سی تی اسکن کلیه نیاز به هیچ نوع مراقبت خاصی ندارید و می توانید به رژیم غذایی و فعالیت های معمول خود برگردید، مگر این که متخصص چیز دیگری به شما گفته باشد.
دکتر کلیه، مرجع درمان بیماری های کلیه و مجاری ادراری
زیر نظر متخصص کلیه، دکتر حسین کرمی
رضا
یکشنبه ۸ خرداد ۱( 2 سال پیش)
تعداد بازدید:
مشاهده پرسش
