یورتروسل یک نقص مادرزادی است که کلیه ها، میزنای و مثانه را به خود درگیر می کند. در یورتروسل، بخشی از میزنای که به مثانه نزدیک است همچون یک بالون متورم می شود. همچنین، دهانه ورودی میزنای اغلب بسیار کوچک بوده و می تواند سبب انسداد جریان ادرار شود. این انسداد می تواند بر عملکرد و سلامت بخش مبتلای کلیه تاثیرگذار باشد.
فهرست موضوعات
انواع یورتروسل
1- اکتوپیک:
هنگامی که یورتروسل در نزدیکی مجرای خروجی مثانه و میزراه بروز می دهد.
2- ارتوتوپیک:
هنگامی که یورتروسل به صورت کامل در مثانه وجود دارد.
3- دو گانه
هنگامی که یورتروسل در هر دو سمت بروز می دهد. این نوع در 5 تا 10 درصد موارد وجود دارد.
با اینکه یورتروسل در کودکان بزرگ تر یا افراد بالغ نیز بروز می دهد اما اغلب این موارد در کودکان کمتر از 2 سال تشخیص داده می شوند.
عوارض یورتروسل
- عفونت کلیوی
- بازگشت ادرار به مثانه و کلیه
- جلوگیری احتمالی از عبور سنگ های کلیوی
- عدم امکان عبور ادرار از مثانه به میزراه
علائم یورتروسل
یورتروسل معمولا علائمی را به همراه ندارد اما برخی بیماران موارد زیر را تجربه می کنند:
- درد کمر یا پهلو
- عفونت مجاری ادرار
- تب
- ادرار دردناک
- بوی چرک مانند ادرار
- درد شکمی
- وجود خون در ادرار (هماچوری)
- تکرر ادرار
تشخیص
بسیاری از کودکان مبتلا به یورتروسل امروزه در سونوگرافی جنینی قبل از تولد تشخیص داده می شوند. با این حال، امکان دارد تا زمانی که بیمار برای بیماری دیگری همچون عفونت مجاری ادراری معاینه نشود یورتروسل مخفی باقی بماند. سونوگرافی امکان تشخیص یورتروسل را برای متخصصان رادیولوژی فراهم می کند. معمولا جهت تعیین نوع یورتروسل، اثر آن بر عملکرد مثانه و بررسی هر گونه بازگشت ادرار به میزنای ها یک آزمایش مثانه به نام سیستویورتروگرام (VCUG) گرفته می شود.
تصویر برداری کلیوی (DMSA یا MAG3) اغلب برای معیانه عملکرد کلیه ها و مخصوصا جهت بررسی وجود عملکرد در بخش مبتلای کلیه انجام می شود.
تصویر برداری سی تی اسکن و ام آر آی از ناحیه شکم آزمایش های بیشتری هستند که در شرایط مبهم انجام شده و امکان شناسایی بهتر تغییرات آناتومیکی را فراهم می کنند.
درمان یورتروسل
درمان یورتروسل بر اساس سن بیمار، محل ابتلا در کلیه و وجود رفلاکس (بازگشت) ادرار به کلیه ها انجام می شود. در برخی موارد، بیش از یک فرایند درمانی نیاز است. امکان دارد در موارد غیر معمول پایش و عدم انجام فرایند های درمانی پیشنهاد شود.
در این مطلب 5 تکنیک برای درمان یورتروسل بیان می شود. هر کودک شرایطی منحصر به فرد داشته و تیم درمان نیز جهت انتخاب بهترین گزینه درمانی با خانواده او همکاری می کنند.
برش ترانس یورترال:
نوعی درمان کم تهاجم است که در آن یورتروسل با استفاده از یک سیستوسکوپ به درون میزراه وارد شده، یورتروسل را سوراخ کرده و فشار آن را کاهش می دهد.
نفرکتومی قطب فوقانی:
در صورتی که نیمه بالایی کلیه به دلیل وجود یورتروسل فاقد عملکرد بوده و هیچ گونه بازگشت ادراری نیز وجود نداشته باشد برداشت ناحیه مبتلا در کلیه پیشنهاد می شود. این اقدام را می توان از طریق جراحی باز، لاپاراسکوپیک یا رباتیک انجام داد.
نفرکتومی:
در صورتی که تمام کلیه به دلیل وجود یورتروسل فاقد عملکرد باشد برداشت کلیه توصیه می شود. این اقدام را می توان از طریق جراحی باز، لاپاراسکوپیک یا رباتیک انجام داد.
برداشت یورتروسل و پیوند مجدد میزنای:
در صورتی که برداشت یورتروسل کاملا ضروری باشد در یک عمل جراحی مثانه باز شده، یورتروسل برداشته شده، قاعده و گردن مثانه بازسازی شده و میزنای ها را به گونه ای به مثانه پیوند می شوند که ادرار بازگشت نکند. این اقدام را می توان از طریق جراحی باز، لاپاراسکوپیک یا رباتیک انجام داد.
یورتروپیلوستومی یا یورتروستومی بالا به پایین:
در صورتی که بخش فوقانی میزنای نشانگر عملکرد چشم گیری باشد، یکی از گزینه های درمانی پیوند بخش فوقانی مسدود شده به قسمت تحتانی میزنای یا لگنچه کلیوی است. این اقدام را می توان از طریق جراحی باز، لاپاراسکوپیک یا رباتیک انجام داد.
دکتر حسین کرمی متخصص کلیه
