اکثر این سنگ‌ها نسبتاً کوچک هستند و دوسوم آن‌ها هم خودبه‌خود با ادرار دفع می‌شوند، اما آن‌هایی که به این راحتی دفع نمی‌شوند، باعث درد و انسداد و نهایتاً زایمان زودرس و سقط جنین می‌شوند. حتی بیهوشی یا بی‌حسی و استفاده از اندوسکوپی هم همین خطرات را به دنبال دارد.
از طرفی، درد کولیکی یا قولنج‌مانند سنگ کلیه ممکن است خیلی شبیه درد آپاندیس، جدا شدن جفت یا دیوِرتیکولیت (نوعی مشکل روده) باشد و به همین دلیل تشخیص بالینی این موضوع خیلی مشکل است.
این عدم تشخیص به‌موقع هم می‌تواند منجر به انسداد و عفونت کلیه و ایجاد موقعیت اورژانسی شود.
همه‌ی این‌ها به این معنی است که اگر مشکوک به داشتن سنگ کلیه هستید، مراقبت‌های اورژانسی برایتان اولویت دارد.
ریسک سنگ کلیه در دوران بارداری مشابه این ریسک برای زنان غیرباردار و تقریباً حدود 1 در 1500 نفر است.
فهرست موضوعات
علائم سنگ کلیه در بارداری
نشانه‌های رایج سنگ کلیه در بارداری عبارتند از:
- تهوع و استفراغ گاه و بیگاه
- وجود خون در ادرار
- درد در پهلوها، پایین کمر یا شکم
اگر باردار هستید و فکر می‌کنید سنگ کلیه دارید، حتماً با پزشک صحبت کنید.
نحوه تشکیل سنگ کلیه در بارداری
ادرار از طریق حالب (بین کلیه و مثانه) از کلیه خارج و به مثانه وارد میشود و سپس از طریق یک لوله‌ی باریک و کوچک به نام میزراه یا مجرای ادرار، از بدن تخلیه می‌گردد.
ادرار مخلوطی از مواد زاید شیمیایی و معدنی است و همین مواد شیمیایی گاهی کریستال‌های کوچکی ایجاد می‌کنند که از بهم پیوستن آن‌ها سنگ کلیه تشکیل میشود.
در پزشکی به سنگ کلیه اورولیتیازیس هم گفته میشود که در لاتین از ترکیب واژه‌ی سنگ و مجاری ادراری تشکیل شده است.
زمانی می‌گوییم اورولیتیازیس رخ داده که مشخص شود فرد در دستگاه ادراری خود، شامل کلیه‌ها، حالب و مثانه و مجرای ادراری، سنگ دارد.
اندازه‌ی این سنگ‌ها از کریستال‌های میکروسکوپی تا سنگ‌های بزرگ 3 تا 4 سانتیمتری متغیر است.
سنگ کلیه در زنان به دلایل زیر در دوران بارداری شایع تر هستند:
- در دوران بارداری دفع کلسیم از طریق ادرار افزایش پیدا میکند، چون جذب کلسیم از روده و بازجذب کلسیم از استخوان‌ها افزایش پیدا میکند و اثرات هورمون پاراتیرویید هم بیشتر میشود. و از آن‌جا که بیشتر کلسیم به کلیه‌ها می‌رسد، در صورتی که زنان مقدار مناسبی مایعات و آب ننوشند، احتمال رسوب کلسیم و تشکیل سنگ بسیار بالا می‌رود.
- از آن‌جا که در بارداری کار کلیه هم بیشتر میشود، احتمال دفع اوریک اسید هم بالا می‌رود و به همین میزان، شانس تشکیل سنگ‌های اوریک اسیدی هم افزایش می‌یابد.
با این حال، در بارداری موادی که از تشکیل سنگ جلوگیری می‌کنند هم بیشتر دفع می‌شوند.
پادکست علل و درمان سنگ کلیه در بارداری از زبان دکتر کرمی
در بارداری به دلیل تغییرات فیزیولوژیک در بدن، کلیه ها پرکارتر شده و حجم مایع بدن افزایش می یابد. از طرف دیگر هر چقدر دوران بارداری به مراجل میانی و انتهایی نزدیک می شود، به دلیل بزرگ شدن رحم و بچه و فشار روی حالب زیاد می شود، باعث تغییراتی روی کلیه و سیستم ترشح ادراری می شود که از جمله آن ها می تواند به گشاد شدن حالب و حالب دو طرفه در اواخر حاملگی می توان اشاره کرد که طبیعی است.
در اثر این فشار، حرکت مایع از کلیه ها به مثانه کمتر می شود و ممکن است خود به خود باعث ایجاد سنگ ریزه در کلیه شود و همچنین ممکن است سنگ کلیه پیش از بارداری در مسیر وجود داشته باشد و در اثر فشار جنین، انسداد لوله حالب بیشتر شده و در نتیجه ممکن است باعث فشار بر کلیه ها شود.
در حالت سوم، ممکن است سنگ در دوران بارداری تشکیل می شود و حرکت کند و در لوله حالب بیفتد. این سنگ ها اغلب ممکن است در کالیس های میانی یا لوله حالب باشد.
از علائم و نشانه های سنگ کلیه در بارداری، درد شدید و تهوع و استفراغ و بی قراری، سوزش ادرار، تکرر ادرار و خون در ادرار هست که این درد اغلب مانند درد زایمان ناگهانی شروع می شود و حتی از درد زایمان هم شدید تر است.
اما آیا سی تی اسکن کلیه در بارداری امکان پذیر است؟ آیا سونوگرافی کلیه روش دقیقی برای تشخیص سنگ کلیه و مجاری ادراری است؟ روش درمان سنگ کلیه در بارداری چیست؟
آیا می دانستید بهترین روش درمان سنگ کلیه در بارداری استفاده از لوله دابل جی است؟
نظر دکتر حسین کرمی را در این باره بشنوید.
پیشنهاد می شود این فایل صوتی را دانلود کنید و در گوشی همراه خود ذخیره کنید.
درمان سنگ کلیه در بارداری
از آن‌جا که در دوران بارداری محدودیت مواجهه با پرتو ایکس دارید، تشخیص سنگ کلیه خیلی مشکل میشود و شاید نتوان درمان کاملاً اختصاصی برای آن پیدا کرد.
حتی اگر گزینه‌ی درمانی شما جراحی باشد، باز هم پزشک در خصوص مشکلات و پیامدهای بعدی آن برای سلامت شما در بارداری دچار نگرانی خواهد بود، و به همین دلیل است که همیشه بهترین درمان، پیشگیری است!
علت ایجاد سنگ کلیه در بارداری
- میانگین سنی بین 30 تا 50 سال
- مواجهه‌ی مداوم با آب و هوای گرم و خشک (مانند کار در مزرعه یا کارگری)
- کاهش مصرف آب و درنتیجه، کاهش میزان ادرار، در این صورت ادرار با کلسیم و دیگر مواد معدنی اشباع میشود
- سابقه‌ی خانوادگی سنگ کلیه
- مصرف غذاهای غنی از سدیم، کلسیم و گوشت قرمز
- چاقی و اضافه وزن
- ابتلا به آی.بی.اس (سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر، بیماری کرون و کولیت اولسروز)
- اختلالات مربوط به طناب نخاعی
- بیماری پرکار بودن پاراتیرویید یا هایپرپاراتیروییدیسم
- نقص‌ها یا ناهنجاری‌های مادرزادی در ساختار کلیه‌ها، حالب یا مجرای ادراری و مثانه
علت عفونت ادراری در بارداری چیست
در دوران بارداری تغییرات نرمالی در کارکرد و آناتومی و اندازه‌ی اجزای دستگاه ادراری ایجاد میشود، یعنی کلیه‌ها بزرگ می‌شوند و افزایش حجم رحم باعث فشار روی مثانه و حالب میشود. در این حالت مثانه به خوبی و به طور کامل تخلیه نمی‌شود. ادرار هم اسیدی نیست و بیشتر شامل قند، پروتئین و هورمون‌ها است، همه‌ی این موارد احتمال ابتلا به عفونت دستگاه ادراری را افزایش می‌دهد.
برای مطالعه بیشتر:
انواع عفونت‌های دستگاه ادراری در بارداری
باکتریوری بدون علامت
یک عفونت خاموش و بدون نشانه و ناشی از وجود باکتری در دستگاه ادراری خانم از قبل از بارداری است. این نوع عفونت در 5 تا 10 درصد زنان باردار ایجاد میشود و در صورتی که بدون درمان رها شود، منجر به عفونت حاد مثانه یا عفونت کلیه میشود.
اورتریت حاد یا التهاب مثانه
عفونت مثانه یا پیشابراه که منجر به بروز نشانه‌هایی مانند درد و سوزش موقع ادرار، تکرر ادرار، احساس نیاز به دستشویی، و تب میشود.
پیلونفریت
نوعی عفونت کلیه است و نشانه‌های آن عبارت است از عفونت حاد مثانه همراه با درد پهلوها و پشت.
پیلونفریت ممکن است منجر به زایمان زودرس، عفونت شدید، و سندروم دیسترس یا زجر تنفسی بزرگسالان شود.
اشریشیا کولای (E. Coli)
باکتری معمول نواحی واژینال و مقعد است که معمولاً باعث عفونت دستگاه ادراری میشود.
باکتری‌ها و اورگانیسم‌های دیگری که ممکن است باعث ایجاد عفونت دستگاه ادراری شوند عبارت اند از:
استرپتوکوکوس گروه B، گونوریا و کلامیدیای منتقل‌شده از رابطه‌ی جنسی.
باکتری معمول نواحی واژینال و مقعد است که معمولاً باعث عفونت دستگاه ادراری میشود.
باکتری‌ها و اورگانیسم‌های دیگری که ممکن است باعث ایجاد عفونت دستگاه ادراری شوند عبارت اند از:
- استرپتوکوکوس گروه B
- گونوریا
- کلامیدیای منتقل‌شده از رابطه‌ی جنسی
تشخیص عفونت دستگاه ادراری
علاوه بر گرفتن سابقه‌ی پزشکی خانواده و معاینه‌ی جسمی، شامل آزمایش ادرار و کشت باکتری هم میشود.
اکثر زنان در دوران بارداری در صورت نیاز این آزمایش را انجام می‌دهند.
درمان عفونت ادراری در بارداری
معمولاً برای پیشگیری از مشکلات جدی‌تر، عفونت دستگاه ادراری با آنتی‌بیوتیک درمان میشود، در مواردی که فرد باردار دچار پیلونفریت است، باید برای دریافت آنتی‌بیوتیک وریدی در بیمارستان بستری شود.
دکتر کلیه، مرجع تخصصی بیماری های کلیه و مجاری ادراری
زیر نظر: دکتر حسین کرمی، متخصص جراحی کلیه
الهام
یکشنبه ۸ خرداد ۱( 2 سال پیش)
تعداد بازدید:
مشاهده پرسش
