سنگ های کلیوى توده های جامدى هستند که وقتی مواد شیمیایی و مواد معدنی موجود در ادرار شما به يك كريستال سخت تبديل مى شوند، به وجود مى آيند.این مواد شیمیایی و مواد معدنی مانند کلسیم و اسید اوریک همیشه در مقادیر کم در بدن وجود دارند.اضافه ى اين مواد معمولا از طريق ادرار دفع مى شود. در برخى از موارد كه بدن حاوى مقادير زيادى از اين مواد باشد، درون كليه سنگ تشكيل خواهد شد.
فهرست موضوعات
عوامل مؤثر در ایجاد سنگ کلیه
در برخی از موارد، علت تشكيل سنگ کلیه مشخص نيست، ولى برخی از سبک های زندگی و عوامل مربوط به سلامتی می توانند احتمال ابتلا به سنگ هاى كليوى را افزایش دهند.
در زير به برخى از اين موارد اشاره شده است:
- مصرف بيش از حد پروتئين
- مصرف بیش از حد ویتامین دى
- مصرف كم مايعات
- چاقى مفرط
- داشتن یک اختلال متابولیکى
- ابتلا به نقرس یا بیماری التهابی روده
راه خانگی دفع سنگ کلیه
بهترین و قطعی ترین راه برای درمان خانگی سنگ کلیه، نوشیدن آب و مایعات فراوان است. حتماً از نوع سنگ کلیه خود مطلع باشید زیرا رژیم غذایی غلط می تواند به وخیم تر کردن اوضاع کمک کند. آب لیمو، انار، آب ریحان، هندوانه، مالت جو، آب کرفس، سرکه سیب و ترب سیاه همگی از خوراکی ها و نوشیدنی های مفید برای دفع سنگ کلیه است. از مصرف کافئین، کربوهیدرات و نوشیدنی های الکلی پرهیز کنید. همچنین کاهش وزن نیز می تواند در کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه مؤثر باشد.
میوه های مفید برای دفع سنگ کلیه
شاید شنیده باشید که هندوانه تأثیر مثبتی در دفع سنگ کلیه دارد. این درست اما امروز می خواهیم از میوه دیگری نام ببریم: خربزه! خوردن خربزه با پوست و همچنین تخم خربزه خشک شده و بو داده شده بسیار می تواند در از بین بردن سنگ کلیه مؤثر باشد. همچنین در این بین می توان از میوه هایی مانند انار، پرتقال و لیمو نیز نام برد.
زمان لازم برای دفع سنگ کلیه بدون جراحی
دو عامل اصلى تعيين کننده ى مدت زمان دفع سنگ هاى كليوى است.
اندازه سنگ
اندازه سنگ یک عامل اصلی در دفع سنگ است. سنگ های کوچک تر از ٤ میلی متر در ٨٠ درصد از مواقع به طور خود به خود دفع مى شوند. اين سنگ ها معمولا ٣١ روز طور مى كشد تا به طور كامل دفع شوند. سنگ هايى که اندازه ى آنها بين ٤ تا ٦ میلی متر است، به احتمال زياد احتياج به درمان دارند ولى با اين حال حدود ٦٠ درصد از اين سنگ ها به طور خود به خود طى ٤٥ روز دفع مى شوند.
سنگ های بزرگتر از ٦ میلی متر معمولا نیاز به درمان پزشکی دارند و فقط ٢٠ درصد از آنها به طور خود به خودى دفع مى شوند. دفع خود به خودى سنگ هايى با این اندازه می تواند تا یک سال طول بکشد!
مكان قرار گرفتن سنگ
اندازه ى سنگ ها اصلى ترين عامل در دفع خود به خودى آنها است. قرار گرفتن سنگ ها در مجرای ادرار نیز باعث ایجاد تفاوت هايى در دفع آنها می شود. سنگ هایی که در انتهای مجرای ادرار قرار گرفته باشند (جايى كه به مثانه نزديك تر است تا كليه)، ممكن است خود به خود دفع شوند.
بر اساس تحقیقات انجام شده در اين زمينه، نشان داده شده كه ٧٩ درصد سنگ هايى كه در اين مكان قرار گرفته اند، به خودی خود دفع شده اند. تقريبا ٤٨ درصد از سنگ هايی كه در انتهای مجرای ادرار و نزدیک به مثانه قرار گرفته اند، به هيچ نوع درمان پزشکی احتياج ندارند.
دفع سنگ کلیه از لوله حالب
همانطور که امکان دفع سنگ کلیه کوچک به صورت طبیعی و بدون نیاز به جراحی توسط جریان ادرار وجود دارد، سنگ های بزرگتر ممکن است در لوله حالب، که لوله ای بین کلیه و مثانه است گیر کرده و تشکیل سنگ حالب دهد. برای دفع سنگ کلیه از لوله حالب، ابتدا باید این سنگ به قطعات ریزتر تبدیل شده و سپس توسط روش هایی مانند نفرولیتومی زیر پوستی و … از حالب خارج شود.
اندازه سنگ برای دفع بدون جراحی
سنگ هاى كليوى مى توانند به اندازه ى كسرى از يك اينچ تا چند اينچ باشد.
سنگ هاى خيلى كوچك كه اندازه آنها به يك چهارم اينچ تا پنج ميلى متر مى رسد، معمولا مى توانند از مجارى ادرارى عبور كنند و به صورت خود به خود و با كمى درد دفع مى شوند، ولى دفع خود به خودى سنگ هاى بزرگتر معمولا خيلى ناخوشايند و دردناك است.
آيا سنگ کلیه ٦ ميلى مترى دفع مى شود؟
سنگ هاى کلیوى که اندازه آنها کمتر از ٥ میلی متر باشد، به طور معمول با مدیریت پزشکی دفع مى شوند.
سنگ هايى كه اندازه آنها مابين ٥ تا ٦ ميلى متر باشند، ممكن است با مدیریت پزشکی دفع شوند، ولى اگر درد خیلی شديد شود و یا پس از سپرى شدن مدت زمان طولانی سنگ هنوز دفع نشده باشد، ممكن است براى مديريت آن به جراحی نياز باشد.
دفع سنگ کلیه 10 میلیمتری
سنگ های کلیه 10 میلیمتری عمدتاً سنگ های بزرگ محسوب می شوند که دفع آنها به صورت خود به خودی امکان پذیر نیست. بلکه باید از روش های جراحی سنگ کلیه یا سنگ شکنی با لیزر استفاده کرد.
قوی ترین قرص سنگ کلیه
پزشک شما ممکن است با توجه به نوع سنگ کلیه شما قرص های مختلفی مانند سیستون، روانیکس و تامسوسیلین را تجویز کند. نکته مهم این است که هر یک از این قرص ها در شرایط خاصی که توسط پزشک تشخیص داده می شود می تواند مؤثر باشد و باید از مصرف خودسرانه آنها پرهیز کنید.
علائم شایع سنگ کلیه
علائم شایع سنگ کلیه عبارت است از:
- درد شدید در کمر و يا پهلو، به خصوص دردی که به طور ناگهانى بروز می کند
- ادرار خونى
- تكرر ادرار
- احساس درد در حين ادرار
- ادرار بد رنگ و يا بد بو
- ناتوانى در ادرار كردن و يا ادرار كردن به صورت قطره اى
سنگ کلیه در کلیه شکل می گیرد و سپس به مجرای ادرار منتقل می شود. مجرای ادرار لوله ای است که کلیه را به مثانه وصل می کند و اجازه جریان ادرار را می دهد. گاها ممكن است سنگ های کوچک به طور طبیعی از اين مجرا عبور كنند و دفع شوند، اما سنگ هاى بزرگتر ممکن است در مجرای ادرار گیر کرده و باعث بروز علائم فوق شود.
علائم دفع سنگ کلیه در مردان و زنان
همانطور که می دانید سنگ ها از کلیه به سمت مثانه حرکت کرده و سپس توسط جریان ادرار دفع می شوند. بنابراین مادامی که سنگ در کلیه و لوله حالب و مثانه است، بیمار دردی را در پهلو و کمر خود احساس می کند اما هنگام خارج شدن سنگ توسط جریان ادرار، این درد به همراه ادرار می باشد. همچنین تغییر رنگ ادرار نیز از دیگر نشانه های دفع سنگ کلیه چه در مردان و چه در زنان است. تغییر رنگ ادرار به صورتی است که ادرار تیره شده و به قرمز، قهوه ای یا صورتی تغییر می یابد.
دکتر کلیه، مرجع درمان بیماری های کلیه و مجاری ادراری
زیر نظر متخصص کلیه؛ پروفسور حسین کرمی
