بر خلاف اشعه ایکس، در تکنولوژى سونوگرافى (اولتراساند) از اشعه و تابش استفاده نمى شود. در عوض، در این تکنولوژى از امواج صوتى خاصى استفاده مى شود که توسط گوش انسان قابل شنیدن نیست. انعکاس امواج صوتى بر روى اندام هاى بدن، تصاویرى را خلق مى کند که دکتر شما با توجه به آن مى تواند اندازه طبیعی کلیه در سونوگرافی ، شکل، مکان و گاها جریان خون در کلیه هاى شما را مورد بررسى قرار دهد.
از آنجایى که در فرایند سونوگرافى اشعه اى تابش نمى شود و یا از رنگ کنتراست استفاده نمى شود، این تکنولوژى براى کودکان، زنان باردار، و افرادى که به رنگ حساسیت دارند مناسب است.
علاوه بر این، براى انجام سونوگرافى نیازى نیست که مانند سایر آزمایش ها آماده باشید یا مثلا ناشتا باشید.
گاهى اوقات متخصصان مراقبت هاى بهداشتى ممکن است از شما بخواهند تا با مثانه پر براى انجام آزمایش بیایید. در این صورت آنها مى توانند حجم مثانه را قبل و بعد از ادرار مورد بررسى قرار دهند.
به طور معمول، انجام سونوگرافى دردناک نیست. فقط ممکن است در نقاطى که دستگاه – که به آن ترانسفورماتور مى گویند – با بدن شما تماس حاصل مى کند کمى احساس فشار کنید.
فیلم سونوگرافی کلیه
دلایل متعددی وجود دارد که ممکن است نشان دهد شما نیاز به انجام یک سونوگرافی کلیه دارید. از جمله آن می توان به بیماری های زیر اشاره نمود:
- عفونت
- سنگ کلیه
- انسداد در کلیه
- تومورهاى کلیوى
- وجود آبسه درکلیه
- وجود کیست بر روى کلیه یا درون کلیه
- تومورها
- تجمع مایع در کلیه
- براى بررسى عملکرد کلیه بیمار، بعد از انجام عمل جراحى پیوند کلیه
علاوه بر این، سونوگرافى کلیه همچنین ممکن است در دیگر موارد پزشکى کار برد داشته باشد. چند نمونه از این موارد در زیر ذکرشده است:
- راهنماى فرو بردن سوزن براى نمونه بردارى
- تخلیه کیست ها و آبسه ها
- قرار دادن یک نفروستومى یا یک لوله تخلیه در کلیه
آمادگی برای سونوگرافی از کلیه و مجاری ادراری
دکتر شما دستورالعمل هاى خاصى را به شما مى دهد تا قبل از انجام سونوگرافى آنها را انجام دهید و همچنین به تمامى سوالاتى که شما دارید پاسخ خواهد داد.
اقدامات قبل از سونوگرافی کلیه و مجاری ادراری
چند دستورالعمل کلى در زیر ذکر شده است:
- پزشک شما ممکن است از شما بخواهد تا پیش از انجام این آزمایش تا حد امکان آب کمترى بنوشید، مثلا مقدار ۰۷ لیتر آب یا کمى بیشتر.
- ممکن است از شما خواسته شود تا مثانه خود را پر نگه دارید. اگر هم لازم باشد که بعد از انجام سونوگرافى مثانه خود را خالى کنید، ممکن است از شما بخواهند تا در اتاق انتظار مقدار زیادى اب بنوشید تا مثانه پر شود.
- به طورمعمول، براى انجام سونوگرافى از مسکن استفاده نمى شود.
- پیش از انجام سونوگرافى کلیه، ممکن است از شما خواسته شود تا یک فرم رضایت نامه را بخوانید و امضا کنید، و در طى آن ضمانت دهید که تکنسین اجازه انجام سونوگرافى روى بدن شما را دارد. اگر چیزی وجود دارد که شما متوجه نمى شوید و یا باعث ناراحتی شما می شود، بدون معطلى راجع به آن سؤال بپرسید.
- لباس راحت بپوشید. تکنسین مى بایست نوعى ژل را روى پوست بدن شما بمالد. این ژل به هدایت امواج صوتى کمک مى کند. این ژل لباس را لک نمى کند، ولى حالتى چسبناک دارد و پاک کردن آن از روى پوست کمى سخت است.
- گاهى اوقات ممکن است تکنسین از شما بخواهد تا لباس هاى خود را عوض کنید و یک گان بیمارستانى بپوشید.
- براى انجام سونوگرافى هیچ نوع جواهراتى به همراه نداشته باشید. حتما تمامى جواهرات و وسایل ارزشمند خود را در منزل بگذارید.
- تمامى دستورالعمل هاى اضافى که تکنسین به شما مى گوید را حتما انجام دهید.
آیا برای سونوگرافی کلیه باید ناشتا بود؟
در اکثر موارد، اگر پزشک از شما درخواست نکند که براى انجام آزمایش ناشتا باشید، شما مى توانید قبل از انجام سونوگرافى غذا بخورید. اما در مواردى خاص، ممکن است پزشک از شما بخواهد تا قبل از انجام سونوگرافى رژیم غذایى خود را تغییر دهید.
سونوگرافی مجاری ادراری چگونه انجام میشود
پزشک شما ممکن است سونوگرافی کلیه را به عنوان یک آزمایش سرپایی درخواست کند، یا اگر در بیمارستان بستری هستید، ممکن است بخشی از آزمایشات تشخیصی بستری شما باشد. هر بیمارستان و کلینیکى داراى پروتوکل هاى مخصوص خود هستند که از شما مى خواهند طبق آن براى انجام آزمایش آماده شوید، ولى استانداردهایى وجود دارد که در تمامى آن ها یکسان است.
- تکنسین از شما خواهد خواست به حالت دمر و روى شکم دراز بکشید تا براى انجام سونوگرافى به کلیه دسترسى داشته باشد.
- همان طور که پیش تر اشاره شد، تکنسین ژلى را روى پوست شما مى مالد تا هدایت امواج صوتى راحت تر شود و تصاویر مورد نظر به دست آیند.
- تکنسین از یک ترانسفورماتور بر روى پوست بدن شما استفاده مى کند، و آن را در ناحیه مورد نظر قرار مى دهد.
- ترانسفورماتور هیچ دردى ندارد، فقط ممکن است در محلى که تکنسین آن را قرار مى دهد شما کمى احساس فشار کنید، چرا که تکنسین گاها مجبور است براى پیدا کردن زاویه مناسب و گرفتن بهترین عکس این دستگاه را روى بدن شما کمى فشار دهد.
- ممکن است از شما خواسته شود چند دقیقه موقعیت خود را حفظ کنید، یا از شما خواسته شود که موقعیت خود را برای یک تصویر واضح تر تنظیم کنید.
- اگر تکنسین در حال بررسى جریان خون کلیه ها باشد، ممکن است صداى ' فش فش' مانندى را بشنوید. وجود این صدا کاملا طبیعى است.
- اگر لازم باشد که کلیه هاى شما اسکن شوند، شاید نیاز باشد که با مثانه پر سونوگرافى را انجام دهید. سپس مثانه را خالى کنید و با مثانه خالى دوباره سونوگرافى انجام دهید.
- هنگامى که سونوگرافى تمام شد، تکنسین ژل را از روى بدن شما پاک خواهد کرد. سپس شما مى توانید لباس خود را بپوشید و اتاق را ترک کنید.
- پزشک جواب سونوگرافی کلیه را به شما اعلام خواهد کرد و شاید لازم باشد پس از انجام سونوگرافى اقداماتى را انجام دهید.
مشکلات سونوگرافی کلیه
سونوگرافى کلیه یک روش بى خطر و مطمئن براى بررسى بیمار و به دست آوردن عکس هاى حیاتى بدون استفاده از اشعه است.
اکثر مردم نباید هیچ گونه عوارض جانبى در رابطه با انجام سونوگرافى تجربه کنند.
در موارد نادر، بیمار ممکن است حساسیت هاى خفیفى را در ناحیه مورد بررسى احساس کند، که این ناراحتى چند ساعت پس از سونوگرافى از بین خواهد رفت.
تفسیر جواب سونوگرافی کلیه
در سونوگرافی کلیه، مشکلات مختلفی ممکن است نشان داده شود که باید توسط پزشک تفسیر شود، برای آشنایی با آنچه ممکن است در تصویر سونوگرافی کلیه خود ببینید، در زیر برخی نمونه های سونوگرافی کلیه به همراه تفسیر آن را آورده ایم.
Renal به معنای کلیه است و اغلب به جای واژه Kidney استفاده می شود.
ACR نسبت آلبومین به کراتینین است. این نسبت در آزمایش ادرار مشخص می شود و میزان پروتئین موجود در ادرار را تعیین می کند.
Acute kidney injury از دست دادن ناگهانی عملکرد کلیه است که اغلب قابل بازگشت است اما می تواند به بیماری های مزمن کلیوی نیز تبدیل شود.
Albuminuria زمانی به کار می رود که پروتئین آلبومین که معمولاً در خون وجود دارد، در ادرار مشاهده شود.
CKD یا بیماری مزمن کلیوی، کاهش کارکرد یا تغییر شکل کلیه به مدت بیشتر از سه ماه را مشخص می کند. این مشکلات می تواند به دلیل دیابت، ورم کلیه یا فشار خون بالا باشد.
Creatinine توسط آزمایش خون اندازه گرفته می شود و مواد زائد ناشی از تجزیه ماهیچه ها است. در صورت عدم کارکرد صحیح کلیه ها، مقداری کراتینین به داخل خون می رود. کراتینین را با معیاری به نام eGFR اندازه می گیرند که در واقع درصد کارکرد کلیه را نشان می دهد.
دکتر کلیه، مرجع تخصصی بیماری های کلیه و مجاری ادراری
زیر نظر: دکتر حسین کرمی، متخصص سنگ کلیه
رضا یکشنبه ۸ خرداد ۱( 11 ماه پیش) تعداد بازدید: مشاهده پرسش 