سنگ های کلیه توده های جامدی هستند که در کلیه ها زمانی که سطوح بالایی از کلسیم، اگزالات، سیستین، فسفات و مایع کمی وجود دارد ، تشکیل می شوند. انواع مختلفی از سنگ های کلیه وجود دارد. برای مشخص کردن نوع سنگ آزمایش هایی وجود دارد
اگزالات یک ماده طبیعی است که در بسیاری از غذاها یافت می شود. بدن از غذا برای تولید انرژی استفاده می کند. بدن پس از استفاده از آنچه نیاز دارد، مواد زائد را از طریق جریان خون به کلیه ها منتقل کرده تا از طریق ادرار از بدن خارج شوند.
ادرار دارای مواد زائد مختلفی است. اگر مواد زائد زیادی در مقدار کمی مایع وجود داشته باشد، باعث تشکیل کریستال هایی می شود. این کریستال ها ممکن است به یکدیگر بچسبند و یک توده جامد (سنگ کلیه) را تشکیل دهند. اگزالات نوعی ماده است که می تواند باعث تشکیل کریستال در ادرار شود. اگر اگزالات زیادی در مایع کمی وجود داشته باشد ، در حین تشکیل ادرار در کلیه اگزالات به کلسیم می چسبد .

اگزالات کلسیم در ادرار نشانه چیست؟
سنگ های کلیوی در افراد مبتلا به بیماری های التهابی روده شایع تر هستند. این شرایط روی توانایی بدن برای جذب چربی ها تاثیر می گذارد. اگر چربی به درستی جذب نشود، چربی به کلسیم متصل شده و اگزالات خالی می ماند. سپس اگزالات جذب شده و به کلیه منتقل می شود و می تواند باعث تشکیل سنگ شود .
به طور مشابه، پس از عمل جراحی بای پس معده، بدن کلسیم کم تری از سیستم گوارش جذب می کند. به همین علت، میزان بالای اگزالات در دستگاه ادراری باعث تشکیل کریستال ها می شود .
اگر سنگ های کلسیم اگزالات عود کنند ، پزشک آزمایش هایی را در مورد این بیماری ها درخواست خواهد کرد . هم چنین به شما در کاهش عوامل خطر در سبک زندگی شما کمک خواهد کرد.
مقالات مرتبط: اندازه سنگ کلیه

پیشگیری از ایجاد سنگ های کلسیم اگزالات
برای پیشگیری از سنگ کلیه اگزالات کلسیمی به اندازه کافی مایعات بنوشید . اولین کاری که می توانید انجام دهید این است که به اندازه کافی مایعات بنوشید مانند آب. نوشیدن مایعات کافی ادرار خود را رقیق کرده و تشکیل کریستال و سنگ را سخت می کند . پزشک با توجه به سلامت کلی، رژیم غذایی و شیوه زندگی میزان مناسب مایعات مصرفی روزانه را به شما توصیه خواهد کرد .
🛑 مقالات مرتبط: عوارض بعد از دفع سنگ کلیه
از مصرف بیش از حد پروتئین اجتناب کنید. خوردن بیش از حد مواد غذایی حاوی پروتئین زیاد باعث ایجاد سنگ می شود.
نمک (سدیم) کمتر بخورید. رژیم غذایی حاوی نمک (سدیم) باعث ایجاد کلسیم در ادرار می شود. کلسیم بیش از حد در ادرار باعث تشکیل سنگ های جدید می شود. این امر می تواند استخوان های شما را نیز تضعیف نماید.
میزان کلسیم رژیم غذایی خود را متعادل کنید. برخی افراد فکر کنند که با اجتناب از کلسیم جلوی تشکیل سنگ را می گیرند ، اما اشتباه فکر می کنند. کلسیم یک ماده مغذی است که در محصولات لبنی مانند ماست، شیر و پنیر موجود است و برای اتصال به اگزالات در معده و روده به آن نیاز دارید .
بهترین راه دریافت کلسیم به بدن ، غذاهایی است که می خورید. ممکن است با مصرف مکمل کلسیم آسانتر به نظر بیاید اما این فرم از کلسیم در مکمل ها ممکن است شانس تشکیل سنگ های کلسیم اگزالات کلسیم جدید را افزایش دهد.
در مورد بهترین راه ورود کلسیم به رژیم غذایی با پزشک مشورت کنید تا میزان کلسیم مصرفی شما متعادل باشد .
از مصرف مکمل های ویتامین C اجتناب کنید.قبل از مصرف مکمل های ویتامین C، با پزشک خود مشورت کنید. مصرف بیش از حد ویتامین C می تواند مقدار زیادی اگزالات در ادرار ایجاد کند.
غذاهای غنی از اگزالات را کمتر مصرف کنید. محدود کردن مصرف غذاهای غنی از اگزالات ممکن است موجب کاهش احتمال تشکیل سنگ های جدید شود. این مواد غذایی عبارتند از :
- آجیل
- ریواس
- چغندر
- شیر سویا شکلاتی
- سبوس
- آرد گندم سیاه
- دانه کنجد
عوامل موثر در تشکیل سنگ های کلسیم اگزالات
عوامل خطر مشخصی ممکن است باعث تشکیل سنگ های کلسیم اگزالات شوند. این عوامل خطر عبارتند از:
- کمبود آب بدن ناشی از ننوشیدن مایعات کافی
- رژیم غذایی که بیش از حد دارای مواد زیر باشد:
- پروتئین
- اگزالات
- سدیم (نمک)
- شکر (مثل کنسرو ذرت با فروکتوز بالا)
- چاقی
- مشکلات پزشکی مانند:
- بیماری دِنت (یک بیماری ژنتیکی نادر که روی کلیه ها اثر می گذارد)
- هایپرپاراتیروئیدیسم ( سطح بالای هورمون پاراتیروئید در خون باعث از دست دادن کلسیم می شود. کلسیم برای اتصال به اگزالات لازم است و از بدن خارج می شود)
- بیماری های گوارشی و جراحی هایی مانند:
- بیماری های التهابی روده
- کولیت اولسراتیو
- بیماری کرون
- جراحی بای پس معده
آیا باید تمام غذاهایی که اگزالات یا کلسیم دارند را از رژیم غذایی حذف کرد؟
خیر، این کار یک اشتباه رایج است. برخی افراد فکر می کنند که با حذف تمام غذاهای حاوی اگزالات یا کلسیم جلوی تشکیل سنگ ها را می گیرند . این تفکر صحیح نیست و می تواند منجر به سؤ تغذیه شود.
غذاهای غنی از کلسیم و اگزالات را همراه وعده غذایی مصرف کنید. این کار به اتصال کلسیم و اگزالات به یکدیگر در معده و روده قبل از رسیدن به کلیه ها کمک می کند و از تشکیل سنگ جلوگیری می کند.
دکتر کلیه، مرجع تخصصی بیماری های کلیه و مجاری ادراری
زیر نظر: دکتر حسین کرمی، متخصص سنگ کلیه