رتبه دومین دردهای غیر قابل تحمل در میان بیماری های مختلف به سنگ کلیه در زنان و مردان می رسد. دردی که بیمار برای دشمن خود نیز آرزو نمی کند. در ادامه مقاله به علائم سنگ کلیه و علل تشکیل سنگ کلیه می پردازیم.
فهرست موضوعات
سنگ کلیه چیست؟
سنگ های کلیه کریستال های کوچک و سختی هستند که در کلیه تشکيل مى شوند.عناصر تشکيل دهنده اين کريستال ها مواد معدنی مانند کلسیم هستند که توسط کلیه فیلتر می شوند.
درست همانند آب سختی که باعث ایجاد رسوب در کتری چای شما می شود. اين کريستال ها می توانند خيلى کوچک باشند، مثلا به اندازه ى يک نخود، ولى دردى که ايجاد مى کنند اينقدرها هم کوچک نيست!
اين کريستال ها معمولا در هنگام تشکيل شدن در کلیه علائمى ندارند. اما اگر در حين عبور از لوله ى باريک حالب گیر کنند، باعث ایجاد درد شدیدى مى شوند که به آن کوليک کليوى گفته مى شود.
نشانه های کولیک کلیه
کوليک کلیوی یک درد شدید متناوب در پشت یا در پهلوى شما است. اين درد ممکن است در هنگام حرکت سنگ به سمت مثانه به لگن شما هم منتشر شود.
کوليک کليوى اغلب با تهوع و استفراغ و تکرر ادرار همراه است.
ممکن است بيمار ادرار خونى هم داشته باشد.
افراد مبتلا به کلیه سنگ ساز
سنگ کلیه يک بيمارى جدید نیست. شواهدی از سنگ مثانه در یک مومیایی هفت هزار ساله مصری پیدا شده است! سنگ های مثانه در زمان بقراط در یونان باستان کاملا شناخته شده بودند.
و امروزه سنگ کلیه در کشور يک بيمارى شايع است، به خصوص در ميان زنان. قبلا تصور مى شد که سنگ کلیه اغلب در مردان میانسال رخ مى دهد، اما امروزه اين بيمارى در بين زنان ميانسال بيشتر رواج پيدا کرده است، و مى تواند در دوران باردارى مشکلات زيادى ايجاد کند.
- افرادى که يک بار دچار سنگ کليه شده اند، ٥٠ درصد بيشتر احتمال دارد که دوباره به سنگ کليه مبتلا شوند.
- به طور ميانگين از هر ده مرد يک نفر و از هر دوازده زن يک نفر در طول عمر خود دچار سنگ کليه مى شود.
- انواع مختلفی از مواد معدنی در سنگ کلیه وجود دارد اما رایج ترین آنها سنگ های حاوی کلسیم است.
- برخی از بیماری ها با سنگ کلیه در ارتباط هستند، مانند نقرس یا غده پاراتیروئید بیش فعال، که در بروز سنگ هاى کليوى نقش دارند.
عوامل تشکیل سنگ کلیه در زنان
چرا شیوع سنگ کلیه در زنان در حال افزایش است؟
خوب، خطر تشکیل سنگ کلیه به دليل چاقی، رژیم غذایی حاوى نمک زياد، افزایش مصرف قند در رژیم هاى غذایی و دیابت است.
در طی ٣٠ سال گذشته همه این عوامل در زنان افزایش یافته است.
برخی از مطالعات اخیر بروز سنگ کلیه در زنان را مورد بررسی قرار داده اند. ٨٢،٠٠٠ زن یائسه پس از یائسگی در مطالعه ابتکار بهداشت زنان مورد بررسى قرار گرفتند.
زنانى که فيبر زيادى مانند ميوه جات و سبزى جات مصرف مى کردند و قند کمترى مصرف مى کردند، دچار سنگ کليه نشده بودند.
و متأسفانه زنانى که قبلا دچار سنگ کليوى شده بودند، به نظر مى رسيد که حتى با کاهش مصرف قند و افزايش فيبر مصرفى باز هم به سنگ کليه دچار شدند. پس وقتى که يک بار دچار سنگ کليه شويد، احتمال بروز مجدد آن خيلى بيشتر خواهد بود.
یک مطالعه دیگر در مورد هزاران زن نشان داد که یک رژیم غذایی حاوی کلسیم احتمال ابتلا به سنگ هاى کليوى را کمی افزايش مى دهد، اما مصرف مکمل های کلسیم چنین تاثيرى نخواهد داشت.
هفت نشانه رایج سنگ کلیه
با اين که سنگ کلیه در بين مردان کمی بیشتر از زنان شایع است، اما به هر حال سنگ کليه ممکن است براى هر کسى رخ دهد. براى درمان سنگ کليه چند روش معمول وجود دارد که به اندازه و محل تشکيل شدن آنها ارتباط دارد.
با دستگاهی که امواج انرژی را به طور مستقیم به داخل سنگ مى فرستد، سنگ های بزرگ تر را می توان به قطعات کوچک تر تقسیم کرد.
نشانه های سنگ کلیه را می توان در موارد زیر توصیف کرد :
احساس درد در ناحیه پشت، شکم یا پهلو
این علامت زمانى بروز پيدا مى کند که حالب شما، لوله کوچکی که ادرار را از کلیه شما به مثانه منتقل می کند، با سنگ مسدود شده است و وضعيت خوبى ندارد.
این موضوع می تواند باعث ایجاد درد شدید در اطراف کلیه های شما (که در وسط پشت شما قرار دارند) شود، اما این درد می تواند به قسمت پايين شکم یا حتى ران ها منتشر شود.
اگر درد به حدی شدید شد که دیگر نمى توانستيد بنشینید یا موقعیت راحتى پیدا کنید، از کسی بخواهید که شما را نزد پزشک ببرد.
احساس سوزش در حين ادرار
معمولاً هنگامى که سنگ قرار است از مجرای ادرار شما وارد مثانه شود، ادرار همراه با سوزش خواهد شد. اين مساله باعث تحريک مثانه مى شود و در نتيجه ادرار کردن، ناخوشايند و با حس سوزش همراه خواهد بود.
بدیهی است که UTI ها و ديگر عفونت های موجود در اين بخش می توانند باعث تشديد احساس سوزش شوند، پس حتما با پزشک خود صحبت کنید تا مشکل شما به صورت کامل درمان شود.
ادرار خونى
درست مانند قسمت داخلی دهان، پوشش داخل کلیه و مثانه شما هم حساس است، بنابراین اگر سنگ بافت را خراش دهد و یا آن را تحریک کند، ممکن است دچار ادرار خونى شويد.
اگر ادرار شما قرمز، صورتی یا قهوه ای شده باشد، و مطمئن باشيد که دچار کم آبى نيستيد، پس حتما اين تغيير رنگ به خاطر حضور خون در ادرار شما است و بايد حتما با پزشک خود مشورت کنيد.
احساس پر بودن مثانه و ناتوانى در ادرار کردن
اگر احساس مى کنيد که مثانه شما پر است ولى فقط چند قطره مى توانيد ادرار کنيد، احتمال اين وجود دارد که سنگ در حال عبور از مجرای ادرار باشد.
در حقيقت سنگ مثانه شما را تحریک می کند و باعث می شود احساس کنید که مثانه شما پر است در حالى که حتى ممکن است ادرار هم نداشته باشيد!
علاوه بر این، ممکن است مجرای ادرارى شما مسدود شود. داشتن همين علائم کافى است تا با پزشک خود مشورت کنيد، حتى اگر ديگر علائم مربوط به سنگ کليه را نداشته باشيد.
حالت تهوع و استفراغ
حالت تهوع و استفراغ می تواند نشانه انسداد کلیه باشد.به این معنی که مجاری ادرار تا حدی مسدود شده است که مانع از ورود ادرار به مثانه شما مى شود.
اعصاب روده و کلیه شما مشترک است، و انسداد کلیه می تواند بر دستگاه گوارش شما تأثیر بگذارد و باعث شود که احساس حالت تهوع داشته باشيد و يا حتی استفراغ کنید.
اگر حالت تهوع و استفراغ شما با سایر علائم مربوط به سنگ کلیه که ذکر شد همراه بود، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید.
بد بويى شديد ادرار
بد بويى ادرار مطمئنا يک مساله است، ولى چيزى نيست که باعث تشکيل سنگ کليه شود. در حقيقت، سنگ کلیه محصول جانبي مواد شیمیایی در ادرار شما است.
ولى اگر ادرار شما بد بو شده و ساير علائم مربوط به سنگ کليه را داريد، حتما با پزشک خود مشورت کنيد.
تب و لرز
بدیهی است که تب و لرز به تنهایی نشانه سنگ کلیه نیست، اما اگر همراه با ديگر علائم مربوط به سنگ کلیه دچار تب و لرز مى شويد، این علامت آن است که شما به یک عفونت هم مبتلا شده ايد (سنگ می تواند به عنوان مکانى امن برای رشد باکترى ها تبديل شود).
“این یک اورژانس پزشکی است” و باید سریعاً تحت درمان قرار گیرد. اگر تب و لرز را همراه با سایر علائم مربوط به سنگ کلیه تجربه کرديد، فورا به اورژانس مراجعه کنید.
پزشکان فقط پس از برداشتن سنگ قادر به پاک کردن عفونت با آنتی بیوتیک خواهند بود.
درمان و دفع سنگ کلیه در زنان
روش های دفع سنگ کلیه در زنان و مردان مشابه است. برای سنگهای کمتر از 4 میلیمتر می توان به روش های خانگی دفع سنگ کلیه اعتماد کرد.
در سنگ های بین 4 تا 6 میلیمتر استفاده از دارو و مراقبت تحت نظر پزشک می تواند چاره ساز باشد.
اما در سنگ کلیه های بزرگتر مثل سنگ کلیه 10 میلیمتری روش های جراحی سبک مثل عمل PCNL کلیه می تواند به سرعت و راحتی سنگ را دفع کند. همچنین برای سنگ های ریزتر می توان از عمل سنگ شکنی tul و لیزر سنگ شکن کلیه ESWL استفاده کرد.
