آیا می دانید سنگ کلیه چیست؟ آیا با انواع سنگ کلیه آشنا هستید؟ یک سنگ کلیه جرم سختی است که از کریستال های ریز تشکیل شده است. پزشک معالج ممکن است از شما بخواهید تا خود مراقبتی را آغاز کرده و جهت درمان سنگ های کلیه و جلوگیری از بازگشت آن ها به بدن، قدم هایی را بردارید.
فهرست موضوعات
سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه یک جرم سخت است که از برخی مواد موجود درون کلیه انسان تشکیل می شود. ممکن است یک سنگ در زمان خروج از کلیه گیر کند. ممکن است سنگ کلیه درون یکی از میزنای های شما گیر کرده و حرکت نکند. برای آن هایی که نمی دانند باید بگوییم که میزنای یک لوله باریک است که کلیه را به مثانه متصل کرده و امکان برقراری جریان ادرار را فراهم می کند. همچنین امکان قرار گرفتن سنگ درون مثانه و یا مجاری ادراری افراد نیز وجود دارد.
اندازه سنگ های کلیه می تواند متغیر باشد. برخی سنگ های کلیه به اندازه دانه های شن و سنگ ریزه بوده و برخی دیگر به اندازه مروارید و یا بزرگتر هستند. یک سنگ کلیه می تواند جریان ادرار شما را متوقف کرده و درد شدیدی را به همراه داشته باشد. همچنین ممکن است یک سنگ بدون هیچ درد و توقفی به وسیله جریان ادرار از بدن شما خارج شود و نیاز به هیچ اقدام درمانی خاصی نداشته باشید.
انواع سنگ کلیه به همراه عکس
انواع سنگ کلیه عبارتند از :
کلسیم
یکی از رایج ترین انوع سنگ کلیه سنگ کلیه کلسیمی است که در کلیه بیماران شکل می گیرد. کلسیم می تواند با دیگر مواد نظیر اگزالات ترکیب شده تا سنگ را تشکیل دهد.
اوریک اسید
ممکن است زمانی به شکل سنگ در کلیه شما در آید که ادرار فرد حاوی اسید زیادی باشد.
سنگ استرووایت (struvite)
سنگ های استرووایت یا شاخ گوزنی ممکن است پس از یک عفونت در سیستم ادراری افراد شکل گیرد.
سنگ های سیستین (Cystine)
به ندرت در کلیه افراد شکل می گیرند. بیماری خاصی که منجر به ایجاد سنگ های سیستین می شود معمولا ارثی بوده و در خانواده های خاصی وجود دارد.
درمان سنگ کلیه کلسیمی
اگر مشکل ایجاد سنگ های کلیه کلسیمی را دارد دستورالعمل هایی که در این بخش از مقاله آورده ایم را مطالعه و در زندگی روزمره خود دنبال کنید:
✅مایعات زیادی مصرف کنید به خصوص آب
✅ از نمک کمتر استفاده کنید. غذاهای چینی، مکزیکی، آب گوجه، غذا های معمولی کنسرو شده و غذاهای فراوری شده معمولا حجم زیادی نمک دارند. به دنبال محصولات کم نمک یا حتی بدون نمک باشید.
✅در طی روز فقط 2 یا نهایتا 3 وعده غذاهای با کلسم بالا نظیر شیر، پنیر، ماست، صدف دریایی و توفو مصرف کنید
✅ میوه هایی نظیر لیمو یا پرتقال، یا لیموناد تازه و طبیعی مصرف کنید. سیترات درون این مواد غذایی از ایجاد سنگ در کلیه انسان جلوگیری می کند
✅ مصرف پروتئین را محدود کنید. از گوشت های سفید و کم پروتئین استفاده کنید.
✅ک رژیم غذایی با چربی پایین را در پیش گیرید.
✅مصرف زیاد کلسیم و ویتامین دی پیشنهاد نمی شود مگر اینکه پزشک معالج سنگ های کلیه شما مصرف آن ها را پیشنهاد کند.
✅مواظب آنتی اسید هایی که کلسیم زیادی در خود دارند باشید. از پزشک معالج خود بپرسید که آنتی اسید مناسب برای شما کدام است.
✅بدن شما هنوز هم به میزان نرمال و معمولی کلسیم روزانه نیاز دارد و نباید آن را از رژیم غذایی به کلی حذف کرد. حذف کامل کلسیم حتی می تواند احتمال ایجاد شدن سنگ های کلیه را بالا نیز ببرد.
✅قبل از مصرف ویتامین سی و یا روغن ماهی از پزشک معالج خود مشورت بخواهید. ممکن است این مواد غذایی برای شما مضر باشند.
درمان سنگ های کلسیم اگزالات
اگر پزشک معالج شما می گوید که سنگ های کلیه شما کلسیم اگزالات هستند شما همچنین باید مصرف مواد حاوی ماده اگزالات را نیز در رژیم غذایی خود محدود کنید. از جمله این مواد غذایی می توان به موارد زیر اشاره داشت:
✅میوه ها: رباب، پیاز، سالاد میوه کنسرو شده، توت فرنگی و انگور کنکورد
✅سبزیحات: چغندر، پیاز، اسکواش تابستانی، سیب زمینی شیرین، اسفناج و سوپ گوجه فرنگی
✅نوشیدنی ها: چای و قهوه فوری
✅سایر غذاها: کوفته، توفو، آجیل و شکلات
درمان سنگ اسید اوریک
اگر بدن شما سنگ های کلیه اسید اوریک تولید می کند باید مصرف برخی مواد غذایی خاص را محدود کرده و از آن ها اجتناب کنید. از جمله این مواد غذایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
✅الکل
✅آنچوی ها
✅ مارچوبه
✅ مخمر پخت یا همان آبجو
✅گل کلم
✅گرمی
✅شاه ماهی
✅ حبوبات (لوبیا خشک شده و نخود فرنگی)
✅قارچ
✅روغن
✅گوشت ارگان ها (کبد، کلیه و نون های شیرین)
✅ساردین ها
✅ اسفناج
از جمله دیگر پیشنهادات مربوط به رژیم غذایی برای رفع انواع سنگ کلیه می توان نکات زیر را در نظر گرفت:
✅در هر وعده غذایی بیشتر از 85 گرم گوشت مصرف نکنید
✅از مصرف غذاهای پر چرب نظیر بستنی و مواد سرخ کرده اجتناب کنید
✅به اندازه کافی کربوهیدرات مصرف کنید
✅مصرف لیمو و پرتقال را افزایش داده و نوشیدنی لیموناد را مصرف کنید. این مواد حاوی سیترات هستند که از شکل گیری انواع سنگ کلیه در بدن شما جلوگیری می کند.
✅ به اندازه کافی مایعات مصرف کنید، به خصوص آب.
✅اگر در حال کاهش وزن هستید، پروسه کاهش وزن خود را آرام کنید. از دست دادن ناگهانی وزن ممکن است منجر به شکل گرفتن سنگ های اسید اوریک شود.
درمان سنگ کلیه شاخ گوزنی
در مورد سنگ های شاخ گوزنی رژیم غذایی خیلی مؤثر نیست و باید از طریق روش PCNL به درمان آن اقدام کرد. اما نوشیدن لیموناد و چای و آب ذغال اخته می تواند احتمال تشکیل سنگ کلیه را کاهش دهد.
درمان سنگ کلیه سیستین
خوردن گوشت باعث ایجاد ادرار می شود که دارای اسید بیشتری است و این می تواند خطر سنگ سیستین را افزایش دهد.
کاهش نمک. خوردن نمک کمتر می تواند به جلوگیری از شکل گیری سنگ های سیستین کمک کند. سعی کنید غذاهای شور از جمله چیپس سیب زمینی ، سیب زمینی سرخ کرده، گوشت ساندویچ ، سوپ کنسرو شده و وعده های غذایی بسته بندی شده را نخورید.
تاثیر مایعات بر سنگ کلیه
مصرف به اندازه و زیاد مایعات یکی از مهمترین روش های درمانی و پیش درمانی جهت جلوگیری از شکل گرفتن انواع سنگ کلیه است. اگر همیشه بدن شما به اندازه کافی مایعات در خود داشته باشد این موضوع منجر به رقیق شدن ادرار خواهد شد. در نتیجه امکان شکل گرفتن سنگ در کلیه بسیار کم است.
✅ آب بهترین است
✅همچنین می توانید زنجبیل، سودا های لیمو و آب میوه های مختلف را مصرف کنید
✅ به اندازه کافی در طول روز مایعات و آب مصرف کنید تا در طی هر 24 ساعت حداقل دو لیتر ادرار از بدن شما خارج شود
✅ به اندازه ای مایعات مصرف کنید که رنگ ادرار شما روشن باشد. زردی بیش از حد ادرار نشانه این است که شما به اندازه کافی آب و مایعات مصرف نمی کنید.
✅مصرف قهوه، چای و نوشابه را به یک تا دو لیوان 250 یا 500 میلی لیتری در طی هر روز کاهش دهید. کافئین منجر به از دست رفتن سریعتر مایعات بدن می شود و در نتیجه سطح مایعات بدن شما کاهش می یابد.
چه زمانی با متخصص کلیه معالج تماس بگیرم؟
در صورتی که هر کدام از علائم و مشکلات زیر را تجربه کردید حتما هرچه سریعتر با پزشک معالج خود تماس بگیرید و یا به مراکز درمانی مراجعه کنید:
✅ درد بسیار زیاد در پشت و پهلو که از بین نمی رود
✅ وجود خون در ادرار
✅تب و لرز
✅ تهوع و استفراغ
✅ بوی بد و حالت غیر نرمال ادرار
✅حس سوزش در حین ادرار کردن
